Sri Sultan Hamengku Buwana III kagungan asma timur Raden Mas Suraja. Panjenenganipun inggih punika putra Hamengku Buwana II kaliyan Gusti Kanjeng Ratu Kedhaton ingkang miyos tanggal 20 Februari 1769. Wonten biografi  Tan Jin Sing dipunsebataken bilih panjenenganipun kalebet tiyang ingkang mendel saha remen ngalah.

Nalika yuswanipun ngancik 41 warsa, inggih ing sasi Desember 1810, Walandi nempuh dhateng Karaton Ngayogyakarta minangka asilipun pepadon antawisipun Sri Sultan Hamengku Buwana II kaliyan Letnan Gubernur Jenderal Willem Daendels. Temahanipun, Sri Sultan Hamengku Buwana II dipunlengseraken keprabon dening pamarentah kolonial Walandi.

Ing wekdal punika salajengipun R.M. Suraja dipunwisudha dados Hamengku Buwana III kanthi pangkat regent utawi wakil raja. Wondene, Sri Sultan Hamengku Buwana II tetep wonten ing karaton kanthi dipunsebat minangka Sultan Sepuh.

Setunggal warsi sasampunipun, inggih ing 28 Desember 1811, nalika tentara Inggris kasil ngasoraken tentara Walandi saha ngrebat bumi Jawa, panjenenganipun dipunlengseraken keprabonipun temah dados pangeran malih. Salajengipun Sri Sultan Hamengku Buwana II minggah dados ratu malih.

Ingkang minangka dados penengah ing antawisipun Sri Sultan Hamengku Buwana II kaliyan Inggris inggih punika Pangeran Natakusuma, rayinipun Sri Sultan Hamengku Buwana II nanging benten Ibu. Ing salajengipun Pangeran Natakusuma dados mitranipun Letnan Gubernur Jenderal Inggris awit kawasisanipun ing bab sastra saha budaya Jawa. 

Ing sakawitipun, Letnan Gubernur Jenderal Inggris ngakeni Sri Sultan Hamengku Buwana II minangka panguwaos Kasultanan Ngayogyakarta saha ngangkat R.M. Suraja dados Adipati Anem. Nanging punika namung lumampah kirang saking setunggal warsa awit watekipun Sri Sultan Hamengku Buwana II ingkang keras ndadosaken Raffles murungaken panyengkuyungipun. Ing tanggal 21 Juni 1812, Sri Sultan Hamengku Buwana II dipunlengseraken dene Adipati Anem dipunwisudha dados Sri Sultan Hamengku Buwana III malih.

Nalika Adipati Anem dipunwisudha dados Hamengku Buwana III, putra mbajengipun saking garwa ampeyan, R.M. Antawirya dipunparingi asma Bendara Pangeran Arya Dipanegara. Ananging, Pangeran Dipanegara boten kersa ing karaton saha milih gesang kaliyan eyang putrinipun ing Tegalrejo (sisih ler kilen Karaton Ngayogyakarta) kangge nyinau bab agama. Panjenenganipun sami-sami kagungan watek ingkang keras saha boten kersa teluk dhateng panjajah kados eyangipun, Sri Sultan Hamengku Buwana II. Pangeran Dipanegara ing mangke mengsah lawan pamarentah Walandi kang kacathet ing sujarah minangka perang ingkang paling nelasaken tenaga saha prabeya.

Wiwit dhatengipun Inggris, kahananipun pamarentahan Kasultanan Ngayogyakarta dados owah. Yogyakarta kedah nglepasaken Kedu, sepalih Pacitan, Japan, Jipang, saha Grobogan kang salajengipun kalebet jajahan Inggris. Kajawi punika, ugi kedah bayar kapitunaning perang ingkang agengipun 100.000 real saben warsa. Ing wekdal punika ugi, Sultan kedah masrahaken 4000 cacah wewengkon Adikarta (Kulonprogo) dhumateng Pangeran Natakusuma ingkang ing tembe dados Pangeran Mardika ing jroning Kasultanan Ngayogyakarta kanthi sesebatan Kanjeng Gusti Pangeran Adipati Arya Paku Alam I (1813—1829). Kajawi saking punika, Sultan ugi kedah masrahaken 1000 cacah malih wewengkonipun dhumateng Kapiten Cina Tan Jing Sing awit pambiyantunipun ingkang dipunparingaken nalika Sri Sultan Hamengku Buwana III taksih dados pangeran. Ing tembe, Sri Sultan Hamengku Buwana III ngangkat Tan Jin Sing dados Bupati Yogyakarta saha paring pangkat saha sesebatan K.R.T Secadiningrat.

Ewah-ewahan ingkang wigati sanesipun ingkang dumados inggih punika ing babagan prajurit karaton. Inggris boten ngeparengaken para raja kagungan prajurit punapa kemawon sajawinipun ingkang dipun keparengaken dening pamarentah kolonial. Minangka sesulihipun, prajurit Inggris saha Sepoy dados prajurit ingkang utami wonten ing karaton. Temahanipun, langkung saking 9000 prajurit karaton kalebet saking Bugis saha Bali gesangipun sengsara. Kathah ingkang salajengipun dipunpindhah ayahanipun dhateng pakebonan-pakebonan kagungan kolonial ing sajawining Jawa.

Ing tanggal 3 November 1814 (19 Dulkangidah 1741), Sri Sultan Hamengku Buwana III surud kanthi yuswa 45 warsa. Panjenenganipun dipunsarekaken wonten ing Astana Kaswargan, Pajimatan, Imogiri. Anggenipun dados ratu dangunipun wetara 865 dinten. G.R.M. Ibnu Jarot, putra mbajeng Sri Sultan Hamengku Buwana III saking G.K.R Kencana (Ratu Ibu, sasampunipun 1816; Ratu Hageng, sasampunipun 1820), ingkang sampun dipunwisudha dados bakal ratu ingkang nglajengaken ramanipun dados Sri Sultan Hamengku Buwana IV ing yuswa 10 warsa.

Warisan Sri Sultan Hamengku Buwana III

Kampung Ketandan, ingkang wonten celakipun ratan Malioboro, ingkang sapunika rame dados punjering budaya Tionghoa ing Yogyakarta dipunbangun ing jaman Sri Sultan Hamengku Buwana III. Wiwitanipun, kampung punika minangka papanipun para tukang pajek ingkang kathahipun piyayi saking Cina. Ing mriki wonten wangunan mawi loteng ingkang kaagem dening Tan Jin Sing.

Kajawi saking punika, Sri Sultan Hamengku Buwana III ugi ndhatengaken rata saking Inggris ingkang criyosipun tahan mimis. Rata punika dipunwastani Kyai Mandra Juwala. Sanadyan boten dangu, ing wekdal pamarentahan Sri Sultan Hamengku Buwana punika kawula Yogyakarta rumaos langkung ayem saha tentrem.