꧋ꦩꦶ​ꦪꦺꦴꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦮꦚ꧀ꦕꦶ​ ꧇​꧒​꧐꧇ ꦗ​ꦤꦸ​ꦮ​ꦫꦶ​ ꧇​꧑​꧘​꧒​꧑꧇ ꧈ ꦥꦸ​ꦠꦿ​ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦨꦸ​ꦮꦤ​꧇꧔꧇​ꦏ​ꦭꦶꦪꦤ꧀ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦶ​ꦏꦚ꧀ꦗꦼꦁ​ꦫ​ꦠꦸ​꧌ꦒ꧈ꦏ꧈ꦫ꧍ꦏꦼꦚ꧀ꦕꦤ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦫꦶ​ꦔꦶ​ꦲꦱ꧀ꦩ​ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦶ​ꦫ​ꦢꦼꦤ꧀ꦩꦱ꧀꧌ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧍ꦒ​ꦠꦺꦴꦠ꧀ꦩꦺ​ꦤꦺꦴꦭ꧀꧉ ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧘​꧒​꧓꧇ ꧈ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦫ​ꦩ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦺꦢ​꧈ ꧍​꧌ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧍ ꦒ​ꦠꦺꦴꦠ꧀ꦩꦺꦤꦺꦴꦭ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤꦺ꧇꧕꧇ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦠ​ꦱꦶꦃ​ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ ꧇​꧓꧇ ꦠꦲꦸꦤ꧀꧉ ꦠꦸ​ꦮꦸꦃ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦲꦸꦥꦏꦿꦩ​ꦩ꧀ꦭꦶꦒꦶ​ꦲꦤ꧀ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦥ​ꦔꦿ​ꦲꦺꦴ​ꦱꦤ꧀ꦏꦸ​ꦕꦶ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦠꦁ​ꦒꦼꦭ꧀ꦗ​ꦮꦧ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦢ​ꦢꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦠꦶ​ꦪꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦭꦸꦱ꧀ꦭꦤ꧀ꦱ​ꦱ​ꦒꦼ​ꦢꦠꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦏ​ꦱꦂ​꧉

 ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠ​ꦱꦶꦃ​ꦠꦶ​ꦩꦸꦂ​꧈ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦢꦺ​ꦮꦤ꧀ꦥꦼꦂꦮ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦔꦿꦺꦚ꧀ꦕ​ꦔꦶ​ꦔ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦃ​ꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦲꦤ꧀꧉ꦢꦼ​ꦮꦤ꧀ꦥꦼꦂ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦏ​ꦱꦸ​ꦱꦸꦤ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦫ​ꦠꦸ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​꧌ꦌꦪꦁ​ꦥꦸ​ꦠꦿꦶ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀꧈ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦒꦂꦮ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧓꧇​꧍꧈ꦫ​ꦠꦸ​ꦏꦼꦚ꧀ꦕꦤ꧌ꦲꦶ​ꦧꦸ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀꧈ ꦒꦂꦮ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧔꧇꧍꧈ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦩꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦩꦶ​꧌ꦥꦸ​ꦠꦿ​ꦯꦿꦶꦯꦸꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧒꧇​꧍ꦭꦤ꧀ꦥ​ꦔꦺ​ꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦤꦼ​ꦒꦫ꧉ꦥ​ꦫ​ꦮ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦔ꧀ꦒ​ꦢꦃꦲꦶ​ꦠꦁ​ꦒꦼꦭ꧀ꦗ​ꦮꦧ꧀ꦔ​ꦮ​ꦱꦶ​ꦏꦮꦁꦔꦤ꧀ꦏꦿ​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦢꦺꦤꦺ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦲꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦲꦱ꧀ꦠ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦠꦶꦃ​ꦢ​ꦤꦸ​ꦉ​ꦗ​꧇꧓꧇​꧈ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦔꦤ꧀ꦝ​ꦥꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦫꦺꦱꦶ​ꦢꦺꦤ꧀ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ꦱ​ꦩꦶ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦫ​ꦩ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦫꦺꦚ꧀ꦕ​ꦔꦶ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦢꦺ​ꦮꦤ꧀ꦥꦼꦂꦮ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀꧉ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧕꧇ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ ꧇​꧑​꧖꧇ ꦠꦲꦸꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦃꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱ​ꦲꦺꦱ꧀ꦠꦸꦸ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀꧉ ꦲꦁ​ꦒꦺ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦔ꧀ꦭꦩ꧀ꦥ​ꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠ​ꦲꦤ꧀ꦤ​ꦠꦺꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦒꦤ꧀ꦠꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦌ​ꦪꦁ​ꦧꦸ​ꦪꦸ​ꦠ꧀ꦡꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ​꧇꧒꧇​꧈ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧘​꧒​꧖꧇ꦢꦸꦩꦸꦒꦶ ꧇​꧑​꧘​꧒​꧘꧇ ꧉

ꦱꦸ​ꦗ​ꦫꦃ​ꦚꦼ​ꦫꦠ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦥꦼ​ꦥꦼ​ꦫꦁꦔꦤ꧀ꦥ​ꦭꦶꦁ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ​ꦭꦭ​ꦩꦶ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦏꦺꦴ​ꦭꦺꦴ​ꦤꦶ​ꦪꦭ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦤ꧀ꦢꦺ​ꦒ​ꦤꦶ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦔꦼ​ꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦤꦼ​ꦒꦫ꧈ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦢꦺ​ꦤꦺ​ꦮꦚ꧀ꦕꦶ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧉ꦏ​ꦛꦃ​ꦥꦽ​ꦏ​ꦮꦶꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦱꦁ​ꦥ​ꦔꦼ​ꦫꦤ꧀ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦉ​ꦩꦼꦤ꧀ꦏꦊꦧꦼꦠꦥꦿꦏꦮꦶꦱ꧀ꦏꦛꦃ​ꦱꦶ​ꦠꦶ​ꦱꦶ​ꦠꦶ​ꦏ​ꦒꦸ​ꦔ​ꦤꦶꦥ꧀ꦏꦿ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼ​ꦮ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦝꦸ​ꦩ​ꦠꦼꦁ​ꦠꦶ​ꦪꦁ​ꦌ​ꦫꦺꦴ​ꦥ​꧈ꦲꦶꦁ​ꦒꦶ​ꦭ꧀ꦭꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦲꦺꦴꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦏꦼ​ꦢꦃ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦼꦤ꧀ꦝꦺꦠ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦩ​ꦱ​ꦫ​ꦏꦠ꧀꧈ꦩꦸꦚ꧀ꦕꦸ​ꦭ꧀ꦭꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦮ​ꦧꦃ​ꦏꦺꦴ​ꦭꦺꦫ​꧈ꦭꦤ꧀ꦏ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼ​ꦤꦤ꧀ꦒ​ꦒꦭ꧀ꦥ​ꦤꦺꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦶ​ꦫꦶꦁ​ꦱ​ꦔꦼꦠ꧀ꦏ​ꦗꦤ꧀ꦠ​ꦏ​꧉ꦏ​ꦮꦶ​ꦧꦸ​ꦲꦤ꧀ꦠꦸ​ꦩꦶꦤ꧀ꦢꦏ꧀ꦥ​ꦫ​ꦥꦼ​ꦒ​ꦮꦺ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​ꦏ​ꦛꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦚ​ꦫꦸ​ꦮꦺ​ꦏꦿ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦔꦿ​ꦱꦸ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦲ​ꦢꦠ꧀ꦲꦶꦱ꧀ꦠꦶ​ꦪ​ꦢꦠ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦌꦫꦺꦴ​ꦥ​꧉ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦥ​ꦔꦼ​ꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦺꦴ​ꦤꦼ​ꦒꦫ​ꦏ​ꦱꦶꦭ꧀ꦩꦸ​ꦭꦢ꧀ꦩꦸ​ꦭ​ꦢ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦱ​ꦢ​ꦪ​ꦤꦶꦁ​ꦠꦶ​ꦪꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩꦶ​ꦒꦸ​ꦤꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧ​ꦱ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦥꦸ​ꦭꦺꦴ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦮꦼ​ꦮꦼꦁ​ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼ​ꦔꦃ​ꦭꦤ꧀ꦏꦶ​ꦢꦸꦭ꧀꧉ ꦱꦤ꧀ꦱ​ꦪ​ꦲ​ꦒꦼ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦼ​ꦏꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥ​ꦤꦼ​ꦒꦫꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦢꦺꦤꦶꦁ​ꦏꦼ​ꦭꦺꦴꦩ꧀ꦥꦺꦴꦏ꧀ꦌ​ꦱ꧀ꦭꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩ​ꦢꦼꦒ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦥ​ꦫ​ꦱꦤ꧀ꦠꦿꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦔꦧ꧀ꦢꦶ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦏꦿ​​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧌ꦱꦸ​ꦫ​ꦤ​ꦠꦤ꧀꧈ꦱꦸꦂꦪ​ꦒ​ꦩ​꧍꧈ꦥ​ꦫ​ꦩꦸ​ꦫꦶꦢ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦥꦼ​ꦱꦤ꧀ꦠꦿꦺꦤ꧀ꦥꦼ​ꦱꦤ꧀ꦠꦿꦺꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦠ꧀ꦭ​ꦠꦃ​ꦥꦼꦂ​ꦢꦶ​ꦏꦤ꧀ꦱ​ꦲ​ꦥꦼ​ꦥꦤ꧀ꦛꦤ꧀ꦱ​ꦤꦼꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤꦱ꧀ꦠ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦏꦾꦻ​ꦩꦺꦴ​ꦗꦺꦴ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦱꦼ​ꦏꦸ​ꦛꦺꦴꦤ꧀ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀꧉

ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦠꦸ​ꦤꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦱ​ꦔꦼꦠ꧀ꦏꦁ​ꦒꦼ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ꦱ​ꦭ​ꦩꦶ​ꦏ​ꦭꦶꦃ​ꦠꦲꦸꦤ꧀ꦥꦼ​ꦫꦁ​꧈꧇​꧖​꧐​꧐​꧐꧇ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦞꦫꦠ꧀ꦱ​ꦲ​꧇​꧑​꧒​꧐​꧐꧇ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦩꦿꦺꦶꦪꦼꦩ꧀ꦭꦤ꧀ꦥꦿꦗꦸꦫꦶꦠ꧀ꦏꦥꦭꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏ꧀ꦊꦩ꧀ꦥ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦮꦂ​ꦱ​꧇​꧑​꧘​꧒​꧖꧇ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ ꧇​꧒​꧔​꧐​꧐꧇ ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦠꦩ꧀ꦧꦃ​ꦲꦤ꧀ꦢ​ꦠꦼꦁ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ꦤ​ꦔꦶꦁ​ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦣ​ꦠꦼꦁ​ꦔ​ꦢꦶ​ꦭ​ꦒ​ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦏꦶ​ꦫꦁꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏ​ꦮꦿꦸꦃ​ꦧꦧ꧀ꦏ​ꦲ​ꦤꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦏ​ꦭ​ꦩꦁ​ꦱ​꧉ ꦔꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦥꦸꦁ​ꦏ​ꦱ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧘​꧒​꧗꧇ ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦏꦺꦴ​ꦭꦺꦴ​ꦤꦶ​ꦪꦭ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦔꦤ꧀ꦝꦥ꧀ꦥ​ꦔ​ꦒꦼꦁ​ꦗꦺꦤ꧀ꦢꦼ​ꦫꦭ꧀ꦢꦼ​ꦏꦺꦴꦏ꧀ꦏ​ꦱꦶꦭ꧀ꦔꦸ​ꦫꦸꦁ​ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦱꦁ​ꦥ​ꦔꦼ​ꦫꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦠ꧀ꦭ​ꦠꦃ​ꦥ​ꦉ​ꦢꦼꦤ꧀ꦫꦶ​ꦥꦏ꧀ꦲꦤ꧀ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦭꦺ​ꦥꦼꦤ꧀ꦥꦿꦺꦴ​ꦒꦺꦴ​ꦭꦤ꧀ꦭꦺ​ꦥꦺꦤ꧀ꦧꦺꦴ​ꦒꦺꦴ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦺꦴ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦏ​ꦧꦸ​ꦥ​ꦠꦺꦤ꧀ꦏ​ꦧꦸ​ꦥ​ꦠꦺꦤ꧀ꦏꦸ​ꦭꦺꦴꦤ꧀ꦥꦿꦺꦒ​꧈ ꦏꦼ​ꦢꦸ​ꦏꦶ​ꦢꦸꦭ꧀ꦭꦤ꧀ꦧ​ꦒꦼ​ꦊꦤ꧀ꦮꦺ​ꦠꦤ꧀꧉ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦥ​ꦔꦼ​ꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦤꦼ​ꦒꦫꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦶ​ꦫꦁ​ꦏ​ꦛꦃ​ꦱꦤ꧀ꦱ​ꦪ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦿ​ꦠ​ꦏꦼꦤ꧀ꦭꦤ꧀ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦏ​ꦮꦺꦴꦤ꧀꧉

ꦲꦶꦁ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲ​ꦲꦢ꧀ꦠꦁ​ꦒꦭ꧀ ꧇​꧒​꧘꧇ ꦩ​ꦉꦠ꧀ ꧇​꧑​꧘​꧓​꧐꧇ ꧈ ꦢꦼ​ꦏꦺꦴꦏ꧀ꦔ​ꦒꦺꦩ꧀ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦕ​ꦫ​ꦏ​ꦱꦶꦭ꧀ꦚꦼ​ꦥꦼꦁ​ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦮꦶꦱ꧀ꦩ​ꦫꦺ​ꦱꦶ​ꦢꦺꦤ꧀ꦏꦼ​ꦢꦸ​꧉ ꦱ​ꦭ​ꦗꦼ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦱꦼ​ꦱ​ꦉ​ꦔꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦥ​ꦫ​ꦥꦼꦤ꧀ꦝꦺ​ꦫꦺ​ꦏ꧀ꦏꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦼ​ꦛ​ꦣ​ꦠꦼꦁ​ꦱꦼ​ꦩ​ꦫꦁ​꧈ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦼ​ꦛ​ꦲꦶꦁ​ꦧ​ꦠ​ꦥ꦳ꦶ​ꦪ​ꦏꦁ​ꦒꦼ​ꦢꦶ​ꦱꦼ​ꦧꦿ​ꦠ​ꦏꦼꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦩ​ꦤ​ꦢꦺꦴ​ꦭꦤ꧀ꦥ​ꦫꦶ​ꦥꦸꦂ​ꦤ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦩ​ꦏꦱ꧀ꦱꦂ​ꦔꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦱꦼ​ꦢ​ꦫꦶꦏꦭꦠꦁꦒꦭ꧀꧇​꧘꧇ ꦗ​ꦤꦸ​ꦮ​ꦫꦶ​ ꧇​꧑​꧘​꧕​꧕꧇ ꧉

ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦥꦸꦁ​ꦏ​ꦱ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦤꦼ​ꦒꦫ꧈ꦩꦶ​ꦭ​ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦏ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼ​ꦤꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦭꦁ​ꦏꦸꦁ​ꦠꦼꦤ꧀ꦠꦽꦩ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧉ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤꦺ꧇꧕꧇ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦚ​ꦏꦼ​ꦠ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱꦼ​ꦱꦩ꧀ꦧꦼ​ꦠꦤ꧀ꦏꦿ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦲꦶꦤ꧀ꦢꦶ​ꦪ​ꦧꦼ​ꦭꦤ꧀ꦢ​꧉ꦱ​ꦗ​ꦠꦺꦴ​ꦱ꧀ꦱꦶꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦠꦸ​ꦩꦶꦤ꧀ꦢꦏ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦃꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦔꦽ​ꦏ​ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦥ​ꦱꦶꦥ꦳꧀꧈ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦥꦼ​ꦫꦁ​ꦤ​ꦔꦶꦁ​ꦠꦤ꧀ꦥ​ꦔꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦩꦼ​ꦢꦭ꧀ꦫꦃ​꧉ꦯꦿꦶꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​ꦒ​ꦝꦃ​ꦥ​ꦔ​ꦗꦼꦁ​ꦔꦗꦼꦁ​ꦕ​ꦏꦼ​ꦠꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦿꦠꦺꦴꦤ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦩꦸꦗꦸ​ꦢꦏꦼꦤ꧀ꦏꦩꦤꦸꦁꦒꦭꦤ꧀ꦠꦸꦩꦿꦥ꧀ꦥꦿꦏꦂꦪꦤ꧀ꦲꦶꦁꦏꦁ​​ꦢꦩꦼꦭ꧀ꦏꦧꦼꦒ꧀ꦗꦤ꧀ꦱꦲꦺꦁꦒꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦩꦸ​ꦗꦸ​ꦢ​ꦏꦼꦤ꧀ꦏ​ꦫꦲꦂꦗꦤ꧀ꦏꦭꦶꦪꦤ꧀ꦏꦠꦼꦤ꧀ꦠꦽ​ꦩꦤ꧀ꦠꦸꦩꦫꦥ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧉ꦱ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏ​ꦠꦼꦤ꧀ꦠꦽ​ꦩꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁꦔꦠꦱꦶ​ꦥ​ꦔꦸ​ꦮ​ꦲꦺꦴ​ꦱ꧀ꦱꦶꦥꦸꦤ꧀꧈ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧕꧇ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦏ​ꦮꦶ​ꦒ​ꦠꦺꦴ​ꦱ​ꦤ꧀ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠꦶꦁ​ꦧꦸ​ꦢ​ꦪ​ꦭꦤ꧀ꦱꦱ꧀ꦠꦿ​꧉ꦏ​ꦛꦃ​ꦱꦱ꧀ꦠꦿ​ꦭꦤ꧀ꦝꦸ​ꦮꦸꦁ​ꦥꦸ​ꦱ​ꦏ​ꦏꦿ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦲ​ꦮꦶꦠ꧀ꦢ​ꦮꦸꦃꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧕꧇​꧉

ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧑​꧇꧕꧇ꦱꦺ​ꦢ​ꦠꦁꦒꦭ꧀​ ꧇​꧕꧇ ꦗꦸ​ꦤꦶ​ ꧇​꧑​꧘​꧕​꧕꧇ ꧌ ꧇​꧒​꧐꧇ ꦥ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧗​꧘​꧓꧇ꦠꦺ꧈ꦗꦺ ꧍꧈ ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱ​ꦫꦺ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦄ꧀ꦱꦠ​ꦤ​ꦨꦼꦱꦶ​ꦪ​ꦫꦤ꧀꧈ ꦦꦗꦶ​ꦩ​ꦠꦤ꧀ꦆ​ꦩꦺꦴ​ꦒꦶ​ꦫꦶ​꧉ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦱꦼ​ꦢ​꧈ ꦒꦂꦮ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦏ​ꦥꦶ​ꦱꦤ꧀ꦢꦺꦫꦺꦁ​ꦔ꧀ꦒ​ꦢ​ꦲꦶ​ꦥꦸ​ꦠꦿ​꧉ ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ꦒꦂꦮ​ꦏ​ꦥꦶꦁ​ꦏ​ꦭꦶꦃ꧌ꦒ꧈ꦏ꧈ꦫ꧍​ꦱꦼ​ꦏꦂ​ꦏꦼ​ꦣ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱ​ꦮꦼꦒ꧀ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦧꦺꦴꦠ꧀ꦢꦺ​ꦫꦺꦁꦏ​ꦠꦶ​ꦔꦭ꧀ꦥꦿ​ꦠꦤ꧀ꦢ​ꦧ​ꦣꦺ​ꦧꦧꦫꦤ꧀꧉ꦥꦿ​ꦩꦶ​ꦭ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦏꦿ​ꦗꦤ꧀ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥ​ꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦼ​ꦤꦶꦁ​ꦫ​ꦪꦶ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧕꧇꧈ꦫ​ꦢꦼꦤ꧀ꦩꦱ꧀ꦩꦸꦱ꧀ꦠꦗ​꧈ꦔ꧀ꦒ​ꦢꦃꦲꦶ​ꦲꦱ꧀ꦩ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧖꧇​꧉

ꦠꦶ​ꦭ​ꦫꦤ꧀ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮꦤ꧇꧕꧇

꧋ꦱ​ꦭꦃ​ꦱ​ꦠꦸꦁ​ꦒ​ꦭꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦪ​ꦱꦤ꧀ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦩ​ꦏꦸ​ꦛ​ꦫ​ꦗ​꧉ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠ꧀ꦠꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦚꦼ​ꦫꦠ꧀ꦧ​ꦧ​ꦒꦤ꧀ꦝ​ꦱꦂ​ꦣ​ꦱꦂ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦫ​ꦗ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦧꦼ​ꦕꦶꦏ꧀꧉ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦿꦶꦏ꧀ꦱ​ꦤꦶ​ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦏꦼ​ꦏ​ꦗꦼꦁꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦶꦤ꧀ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧕꧇​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩ꧀ꦧꦼ​ꦭ​​ꦢꦸ​ꦩ​ꦠꦼꦁ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​꧉

ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦩ​ꦏꦸ​ꦛ​ꦫ​ꦗ​ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩꦁ​ꦏꦺ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦠꦸꦤ꧀ꦠꦸ​ꦤꦤ꧀ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦫ​ꦗ​ꦫ​ꦗ​ꦱ​ꦭ​ꦗꦼ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦱ​ꦲ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦏ​ꦥꦸꦱ꧀ꦠ​ꦏꦤ꧀ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦥꦼ​ꦔ​ꦒꦼꦁ​ꦥꦼ​ꦔ​ꦒꦼꦁ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦏꦼ​ꦫ​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧉ ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦩ​ꦏꦸ​ꦛ​ꦫ​ꦗ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦏꦶ​ꦫꦁ​ꦭꦁ​ꦏꦸꦁ​ꦔꦤ꧀ꦝꦸꦠ꧀ꦥꦶ​ꦠꦼ​ꦢꦃ​ꦥꦶ​ꦠꦼ​ꦢꦃ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦏꦶ​ꦠꦧ꧀ꦠ​ꦗꦸꦱ꧀ꦱ​ꦭ​ꦠꦶꦤ꧀꧉

ꦏꦶ​ꦠꦧ꧀ꦠ​ꦗꦸꦱ꧀ꦱ​ꦭ​ꦠꦶꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦗꦂꦮ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦯꦿꦶ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧉ ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦪ​ꦱꦤ꧀ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦱꦸ​ꦭꦸꦏ꧀ꦱꦸ​ꦗꦶ​ꦤꦃ​꧈ ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦱ꦳ꦼꦃ​ꦠꦼ​ꦏ​ꦮꦂ​ꦢꦶ​ꦭꦤ꧀ꦱꦼ​ꦫꦠ꧀ꦱ꦳ꦼꦃ​ꦲꦶ​ꦢ​ꦪ​ꦠꦸ​ꦭ꧀ꦭꦃ​꧉

ꦯꦿꦶꦯꦸ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧕꧇ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦩ​ꦫꦶ​ꦔꦶ​ꦏ​ꦮꦶ​ꦒ​ꦠꦺꦴ​ꦱ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦢꦸ​ꦩ​ꦠꦼꦁ​ꦏ​ꦧꦸ​ꦢ​ꦪꦤ꧀꧈ꦲꦸ​ꦠ​ꦩꦶ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀꧉ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦥꦼ​ꦔ​ꦒꦼꦁ​ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠꦶꦁ​ꦏꦿ​ꦗꦤ꧀꧉ꦩꦶ​ꦠꦸ​ꦫꦸꦠ꧀ꦱꦸꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ꦱꦸꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦚ​ꦫꦶ​ꦪꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦤ꧀ꦢꦺ​ꦫꦺꦏ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀꧉

ꦱ​ꦤꦺ​ꦱ꧀ꦱꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​꧈ꦯꦿꦶ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​ꦩꦤ꧀ꦢꦼ​ꦒ​ꦤꦶ​ꦒꦼꦤ꧀ꦝꦶꦁ​ꦒ​ꦠꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢ​ꦢꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱ​ꦠꦸꦁ​ꦒꦭ꧀ꦥꦶ​ꦫꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦩꦸ​ꦱꦶꦏ꧀ꦢꦶ​ꦪ​ꦠꦺꦴ​ꦤꦶꦱ꧀ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦠꦼ​ꦫꦺꦴꦩ꧀ꦥꦼꦠ꧀꧈ ꦠꦿꦺꦴꦩ꧀ꦧꦺꦴꦤ꧀꧈ ꦱꦸ​ꦭꦶꦁ​ꦭꦤ꧀ꦗꦶ​ꦤꦶꦱ꧀ꦢꦿꦸꦩ꧀ꦲꦸ​ꦠ​ꦮꦶ​ꦠꦩ꧀ꦧꦸꦂ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦏ​ꦫ​ꦮꦶ​ꦠꦤ꧀ꦗ​ꦮꦶ​꧉ ꦒꦼꦤ꧀ꦢꦶꦁ​ꦒ​ꦠꦶ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦩꦿꦃ​ꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ​ꦒꦼꦩ꧀ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠꦶꦁ​ꦏ​ꦥꦁ​ꦏ​ꦥꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​ꦧꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦲꦸ​ꦠ​ꦮꦶ​ꦱꦿꦶꦩ꧀ꦥꦶ​꧈ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦏꦺꦴꦩ꧀ꦥꦺꦴ​ꦱꦶ​ꦱꦶ​ꦩ꧀ꦊ​ꦧꦼꦠ꧀ꦲꦸ​ꦠ​ꦮꦶ​ꦩꦼ​ꦢꦭ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦥ​ꦥꦤ꧀ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​꧉

ꦫꦶ​ꦏ​ꦭ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃꦲꦤ꧀ꦱꦿꦶ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦕꦶ​ꦫꦺꦤ꧀ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠꦶꦁ​ꦥ​ꦒꦸ​ꦪꦸ​ꦧꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​꧉ꦔꦂ​ꦱ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦢꦝꦮꦸꦃ​ꦏ​ꦒꦼꦩ꧀ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦥ​ꦒꦸ​ꦪꦸ​ꦧꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​ꦧꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦭꦶ​ꦩꦿꦃꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦥꦃꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦫ​ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​ꦲꦺꦱ꧀ꦠꦿꦶ​꧈ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦒꦤ꧀ꦠꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦮ​ꦤꦶꦁ​ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦗ​ꦊꦂ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦏꦼꦭꦺꦴꦩ꧀ꦥꦺꦴꦏ꧀ꦧꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦏ​ꦏꦸꦁ​꧉

ꦧꦼꦏ꧀ꦱ​ꦪ​ꦱꦤ꧀ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦱ​ꦤꦼ​ꦱꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦱꦿꦶ​ꦩ꧀ꦥꦶ​ꦉꦁ​ꦒ​ꦮ​ꦠꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦃꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦺꦤꦶꦁ​ꦒꦁ​ꦱꦭ꧀ꦠꦶ​ꦪꦁ​ꦥꦼ​ꦤ​ꦫꦶ​꧈ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱ​ꦭꦃ​ꦱ​ꦠꦸꦁ​ꦒ​ꦭꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦢꦼ​ꦮꦶ​ꦉꦁ​ꦒ​ꦮ​ꦠꦶ​꧉ ꦕ​ꦫꦶ​ꦪꦺꦴꦱ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦔ꧀ꦒꦩ꧀ꦧ​ꦫ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥꦿ​ꦧꦸ​ꦲ​ꦔ꧀ꦭꦶꦁ​ꦢꦂ​ꦩ꧉​

ꦏꦼ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤꦺ꧇꧕꧇ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦪ​ꦱꦤ꧀ꦫꦶꦁ​ꦒꦶꦠ꧀ꦠꦶ​ꦪꦁ​꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦮꦚ꧀ꦕꦶ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦯꦿꦶ​ꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧕꧇​ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦏꦶ​ꦫꦁ​ꦒꦁ​ꦱꦭ꧀ꦲꦶ​ꦫꦃ​ꦲꦶ​ꦫꦃ​ꦲꦤ꧀ꦭ​ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦱꦿꦶꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦩ꧀ꦥꦶ​ꦭ​ꦏꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦥꦿ​ꦒꦸ​ꦭ​ꦩꦸꦂ​ꦠꦶ​꧈ ꦥꦼ​ꦠꦿꦸꦏ꧀ꦢ​ꦢꦶ​ꦫ​ꦠꦸ​꧈ ꦲꦁ​ꦏ​ꦮꦶ​ꦗ​ꦪ​ꦏꦿ​ꦩ​꧈ ꦗ​ꦪ​ꦱꦼ​ꦩꦼ​ꦢꦶ​ꦭꦤ꧀ꦥꦽ​ꦒꦶ​ꦮ​ꦥꦽ​ꦒꦶ​ꦮ​ꦠꦶ​꧉

Miyos ing wanci 20 Januari 1821, putra Sri Sultan Hamengku Buwana IV kaliyan Gusti Kanjeng Ratu (GKR) Kencana dipunparingi asma Gusti Radèn Mas (GRM) Gatot Mènol. Warsa 1823, nalika ramanipun séda, GRM Gatot Mènol dados Sri Sultan Hamengku Buwana V nalika tasih yuswa 3 taun. Tuwuh ageng kanthi upakrama mligi antawis pangraosan kuciwa lan tanggel jawab ingkang ageng dadosaken ngarsa dalem dados tiyang ingkang alus lan sasagedipun mboten kasar.

Amargi yuswanipun tasih timur, dipundamel déwan perwalian kagem ngrèncangi nglampahaken pamaréntahan. Déwan perwalian menika kasusun saking Ratu Ageng (éyang putri Sultan, ugi garwa saking Sri Sultan Hamengku Buwana III), Ratu Kencana (ibu Sultan, garwa saking Sri Sultan Hamengku buwana IV), Pangéran Mangkubumi (putra Sri Sultan Hamengku Buwana II) lan Pangéran Dipanegara. Para wali kasebat nggadahi tanggel jawab ngawasi keuangan kraton, wondéné pamaréntahan wonten ing astanipun Patih Danurejo III, wonten ngandhapipun résidèn Walandi. Sami kaliyan ramanipun ingkang dipunrèncangi kaliyan déwan perwalian. Nalika yuswanipun Sri Sultan Hamengku Buwana V sampun 16 taun pamaréntahan dipunlampahaken saèstu kaliyan ngarsa dalem. Anggenipun nglampahaken pamarentahan naté dipungantosaken sawetawis déning éyang buyutipun, Sri Sultan Hamengku Buwana II, wonten ing warsa 1826 dumugi 1828.

Sujarah nyerat menawi Perang Jawi -peperangan paling ageng ingkang dipunalami déning pamaréntah kolonial ingkang dipunpandhégani déning Pangéran Dipanegara, perang menika wonten déné wancinipun pamaréntahan Sultan Hamengku Buwana V. Kathah prekawis  ingkang damel sang pangéran mboten remen kalebet prakawis kathah siti-siti kagunganipn kraton ingkang dipunsewakaken dhumateng tiyang Éropa, inggilipun paos ingkang kedah dipunpendhet saking masarakat, munculipun wabah koléra, lan kawontenan gagal panèn ingkang dipunliring sanget kajantaka. Kawibuhan tumindak para pegawé Walandi kathah ingkang nyaruwé kraton kanthi ngrasukaken adat istiadat saking Eropa. Dipunsebat 'Perang Jawi' amargi Pangéran Dipanegara kasil mulad-muladaken perang ingkang saged damel sadayaning tiyang ingkang migunaken basa Jawi wonten Pulo Jawi wewengkon tengah lan kidul. Sansaya agengipun kekiyatan Dipanegara dipunsengkuyung ugi déning kelompok Islam ingkang madeg saking para santri ingkang ngabdi wonten kraton (suronatan, suryagama), para murid saking pesantren-pesantren wonten tlatah perdikan saha pepanthan sanes ingkang dipunasta déning Kyai Mojo ingkang dados sekuthon pangeran.

Perang Jawi sampun ndadosaken tuni ingkang ageng sanget kanggé Walandi. Salami kalih taun perang, 6.000 prajurit dharat saha 1.200 prajurit mriyem lan prajurit kapalan dipunklempakaken Wonten ing warsa 1826 sawetawis 2.400 prajurit tambahan dhateng saking Walandi. Nanging prajurit kasebat mboten saged lajeng dhateng ngadilaga amargi kirangipun kawruh bab kahanan kaliyan kala mangsa. Ngantos pungkasanipun, ing warsa 1827 pamaréntah kolonial wonten ngandhap pangageng Jénderal De Kock kasil ngurung prajurit saking sang pangeran wonten tlatah pareden ripak antawis Lèpèn Progo lan Lèpèn Bogowonto wonten Kabupaten-Kabupaten Kulon Progo, Kedu kidul lan Bagelèn Wètan. Prajurit Pangéran Dipanegara sampun kirang kathah, sansaya kasebrataken lan saged kawon. 

Ing Dinten Ahad tanggal 28 Maret 1830, De Kock nganem sedaya cara kasil nyepeng Pangéran Dipanegara wonten Wisma Résidèn Kedu. Salajengipun, Pangéran Dipanegara sesarengan kaliyan para pendherekipun dipunbeta dhateng Semarang, lajeng dipunbeta ing Batavia kangge disebrataken wonten Manado lan paripurna wonten Makassar ngantos seda ing rikala 8 Januari 1855.

Kanthi pungkasanipun Perang Dipanegara, mila damel kawontenan ingkang langkung tentrem wonten Yogyakarta. Sri Sultan Hamengku Buwana V lajeng nyaketaken sesambetan Kraton Yogyakarta kaliyan pamaréntah Hindia-Belanda.. Sajatosipun, tumindak menika dipunlampahaken kagem ngréka perang pasif, inggih menika perang nanging tanpa ngantos medal rah. 

Sri Sultan Hamengku Buwana V gadhah pangajeng-ajeng caketipun Kraton Yogyakarta kaliyan pamaréntahan Walandi saged mujudaken kamanunggalan tumrap pakaryan ingkang damel kabegjan saéngga saged mujudaken karaharjan kaliyan katentreman tumrap Yogyakarta ingkang sami dipunlestantunaken. Sawontenipun katentreman wonten ing ngatasi panguwaosipun, Sri Sultan Hamengku Buwana V lajeng paring kawigatosanipun dhateng salebeting budaya lan sastra. Kathah sastra lan dhuwung pusaka kraton dipundamel awit dawuhipun Sri Sultan Hamengku Buwana V.

Sri Sultan Hamengku Buwana V séda tanggal 5 Juni 1855 (20 Pasa 1783 TJ), dipunsarékaken wonten Astana Besiyaran, Pajimatan Imogiri. Nalika ngarsa dalem séda, garwanipun ingkang kapisan dèrèng nggadahi putra. Sawetawis menika, garwa kaping kalih GKR Sekar Kedhaton ingkang saweg mbobot dèrèng katingal pratanda badhé babaran. Pramila menika pamaréntahan krajan lajeng dipunlampahaken déning rayinipun Sultan Hamengku Buwana V, Radén Mas Mustojo, nggadahi asma dalem Sri Sultan Hamengku Buwana VI.

Tilaran Sri Sultan Hamengku Buwana V

Salah satunggalipun  yasan dalem inggih menika Serat Makutha Raja. Wonten ing salebetipun nyerat babagan dhasar-dhasar dados raja ingkang becik. Saking serat menika  saged dipunpriksani menawi kekajenganipun Sultan Hamengku Buwana V ingkang mbéla dhumateng kawula.

Serat Makutha Raja ugi ingkang mangké dados tuntunan kagem raja-raja salajengipun, saha dados kapustakan kagem pengageng-pengageng wonten sajawining kraton. Serat Makutha Raja menika kirang langkung ngandhut pitedah-pitedah saking Kitab Tajussalatin.

Kitab Tajussalatin dipunjarwakaken wonten ing pamaréntahan Sri Sultan Hamengku Buwana V. Lajeng wonten ugi yasan dalem kados Suluk Sujinah, Serat Syèh Tekawardi lan Serat Syèh Hidayatullah

Sri Sultan Hamengku Buwana V ugi maringi kawigatosanipun ingkang ageng dhumateng kabudayan, utaminipun beksan. Ngarsa dalem  dados pengageng beksan salebeting krajan. Miturut sumber-sumber ingkang wonten nyariosaken menawi Ngarsa Dalem ugi ndhèrèk wonten beksan. 

Sanèsipun beksa, Sri Sultan Hamengku Buwana V mandhégani Gendhing Gati ingkang dadosaken satunggal pirantos musik diatonis kados terompèt, trombon, suling lan jinis drum utawi tambur kaliyan karawitan Jawi. Gending Gati menika limrahipun dipunagem  salebeting kapang-kapang ing beksa Bedaya utawi Serimpi, inggih menika komposisi mlebet utawi medal saking papan kagem beksa.

Rikalaning pamaréntahan Sri Sultan Hamengku Buwana V ugi wonten cirèn salebeting paguyuban beksa. Ngarsa dalem paring dhawuh kagem damel paguyuban beksa bedaya ingkang limrahipun dipunlampahaken déning para beksa estri, dipungantosaken déning beksan jaler ingkang dipunsebat kelompok bedaya kakung.

Beksa yasan dalem sanesipun déning Sri Sultan Hamengku Buwana V inggih menika Beksan Srimpi Renggawati ingkang dipunlampahaken déning gangsal tiyang penari, ingkang salah satunggalipun dados Dewi Renggawati. Cariyos beksan menika nggambaraken Prabu Anglingdarma

Kejawi menika, Sri Sultan Hamengku Buwana V inggih yasan ringgit tiyang. Wonten wanci menika Sri Sultan Hamengkubuwana V mboten kirang gangsal irah-irahan lakon ingkang asring dipuntampilaken inggih menika Pragulamurti, Pétruk Dadi Ratu, Angkawijaya Krama, Jaya Semèdi lan Pregiwa-Pregiwati.

miyos hiŋ wañci 20 Januwari 1821, putŕa sŕi sultan haměŋku buwana IV kaliyan gusti kañjěng ratu (GKR) kěñcana dipunpariṅi hasma gusti raden mas (GRM) gatot menol. waṙsa 1823, nalika ramanipun seda, GRM gatot menol dados sŕi sultan haměŋku buwana V nalika tasiḥ yuswa 3 tahun. tuwuḥ agěŋ kanṭi upakŕama mligi hantawis paṅraosan kuciwa lan taŋgěl jawab hiŋkaŋ agěŋ dadosakěn ngaṙsa daḷěm dados tiyaŋ hikaŋ halus lan sasagědipun mbotěn kasaṙ.

hamaṙgi yuswanipun tasiḥ timuṙ, dipundaměl dewan pěṙwaliyan kagěm ṅreñcaṅi ṅlampaḥhakěn pamarentaḥhan. dewan pěṙwaliyan měnika kasusun sakiŋ ratu agěŋ (eyaŋ putŕi sultan, ugi gaṙwa sakiŋ sŕi sultan haměŋku buwana III), ratu kěñcana (ibu sultan, gaṙwa sakiŋ sŕi sultan haměŋku buwana IV), paṅeran maŋkubumi (putŕa sŕi sultan haměŋku buwana II) lan panṅeran dipaněgara. para wali kasěbat ṅgadaḥhi taŋgel jawab ṅawasi kawaŋan kŕaton, wontěn dene pamarentaḥhan wontěn hiŋ hastanipun patiḥ danurěja III, wontěn ṅanḍapipun residen walandi. sami kaliyan ramanipun hiŋkaŋ dipunreñcaṅi kaliyan dewan pěṙwaliyan. nalika yuswanipun sŕi sultan haměŋku buwana V sampun 16 tahun pamarentaḥhan dipunlampaḥhakěn saestu kaliyan ṅaṙsa daḷěm. haŋgenipun ṅlampaḥhakěn pamarentaḥhan nate dipungantosakěn sawětawis deniŋ eyaŋ buyuttipun, sŕi sultan haměŋku buwana II, wontěn hiŋ waṙsa 1826 dumugi 1828.

Sujaraḥ ñerat měnawi pěraŋ jawi -pěperaṅan paliŋ agěŋ hiŋkaŋ dipunhalami deniŋ pamarentaḥ koloniyal hiŋkaŋ dipunpandegani deniŋ paṅeran dipaněgara, pěraŋ měnika wontěn dene wañcinipun pamarentaḥhan sultan haměŋku buwana V. Kaṭah pŕěkawis  hiŋkaŋ daměl saŋ paṅeran mbotěn rěměn kalěbět pŕakawis kaṭah siti-siti kaguṅanipun kŕaton hiŋkaŋ dipunsewakakěn ḍumatěng tiyaŋ eropa, hiŋgilipun paos hiŋkaŋ kědaḥ dipunpěnḍět sakiŋ masarakat, muñculipun wabaḥ kolera, lan kawontěnan gagal panen hiŋkaŋ dipunliriŋ sanget kajantaka. kawibuhan tumindak para pěgawe Walandi kaṭah hiŋkaŋ ñaruwe kŕaton kanṭi ṅrasukakěn adat istiadat sakiŋ eropa. dipunsěbat 'pěrang jawi' hamaṙgi paṅeran dipaněgara kasil mulad-muladakěn pěrang hiŋkaŋ sagěd daměl sadayaniŋ tiyaŋ hiŋkaŋ migunakěn basa Jawi wontěn pulo jawi wěwěŋkon teṅaḥ lan kidul. sansaya agěŋipun kěkiyatan dipaněgara dipunsěngkuyuŋ ugi deniŋ kělompok islam hiŋkaŋ maděg sakiŋ para santŕi hiŋkaŋ ṅabdi wontěn kŕaton (suranatan, suṙyagama), para murid sakiŋ pěsantŕen-pěsantŕen wontěn tlatah pěrdikan saha pěpanṭan sanes hiŋkaŋ dipunasta deniŋ kỿai mojo hiŋkaŋ dados sekuṭon paṅeran.

pěraŋ jawi sampun ndadosakěn tuni hiŋkaŋ agěŋ sangět kangge walandi. salami kaliḥ tahun pěraŋ, 6.000 pŕajurit ḍarat saha 1.200 pŕajurit mŕiyěm lan pŕajurit kapalan dipunklěmpakakěn wontěn hiŋ waŕsa 1826 sawětawis 2.400 prŕajurit tambahan datěng sakiŋ walandi. Naṅiŋ pŕajurit kasěbat mbotěn sagěd lajěŋ ḍatěŋ ṅadilaga hamaŕgi kiraṅipun kawruḥ bab kahanan kaliyan kala maŋsa. ṅantos puŋkasanipun, hiŋ waṙsa 1827 pamarentaḥ koloniyal wontěn ṅanḍap paṅagěŋ jenděral dě kock kasil ṅuruŋ prŕajurit sakiŋ saŋ paṅeran wontěn tlataḥ parěden ripak hantawis lepen pŕogo lan lepen bogowonto wontěn kabupaten-kabupaten kulon progo, kědu kidul lan bagělěn wetan. pŕajurit paṅeran dipaněgara sampun kiraŋ kaṭaḥ sansaya kasěbŕatakěn lan sagěd kawon.

hiŋ dintěn ahad taŋgal 28 marět 1830, de kock ṅangěm sědaya cara kasil ñěpěŋ paṅeran dipaněgara wontěn wisma residen kědu. salajěŋipun, paṅeran dipanegara sěsarěṅan kaliyan para pénḍerekipun dipunběta ḍatěŋ sěmaraŋ, lajěŋ dipunbeta hiŋ batavia kaŋge disěbŕatakěn wontěn manado lan paripurna wontěn makasar ṅantos seda hiŋ rikala 8 Januwari 1855.

kanṭi puŋkasanipun pěraŋ dipaněgara, mila daměl kawontěnan hiŋkaŋ laŋkuŋ těntrěm wontěn yogỿakaŕta. sŕi sultan haměŋku buwana V lajěŋ ñakětakěn sěsambětan kŕaton yogỿakarta kaliyan pamarentaḥ hindia-bělanda. sajatossipun, tumindak měnika dipunlampaḥhakěn kagěm ṅreka pěraŋ pasif, hiŋgih měnika pěraŋ naṅiŋ tanpa ṅantos mědal raḥ. sŕi sultan haměŋku buwana V gaḍaḥ paṅajěŋ-ajěŋ cakětipun kŕaton yogỿakaŕta kaliyan pamarentaḥhan walandi sagěd mujudakěn kamanuŋgalan tumŕap pakaŕyan hiŋkaŋ daměl kaběgjan saeŋga sagěd mujudakěn karaharjan kaliyan katěntrěman tumŕap yogỿakaŕta hiŋkaŋ sami dipun lěstantunakěn. sawontěnipun katěntrěman wontěn hiŋ ṅatasi paṅuwaosipun, sŕi sultan haměŋku buwana V lajěŋ pariŋ kawigatosannipun ḍatěŋ salěbětiŋ budaya lan sastra. kaṭaḥ sastra lan ḍuwung pusaka kŕaton dipundaměl hawit ḍawuḥipun sŕi sultan haměŋku buwana V.

sŕi sultan haměŋku buwana V seda taŋgal 5 juni 1855 (20 pasa 1783 TJ), dipunsarekakěn wontěn astana běsiyaran, pajimatan imogiri. nalika ṅaṙsa daḷěm seda, gaṙwanipun hiŋkaŋ kapisan dereŋ ṅgadahi putŕa. sawětawis měnika, gaṙwa kapiŋ kaliḥ GKR sěkaṙ kěḍaton hiŋkaŋ sawěg mbobot dereŋ katiṅal pŕatanda baḍe babaran. pŕamila měnika pamarentaḥhan kŕajan lajěŋ dipunlampaḥakěn deniŋ rayinipun sultan haměŋku buwana V, raden mas mustojo,ṅgadahi hasma daḷěm sŕi sultan haměŋku buwana VI.

tilaran sŕi sultan haměŋku buwana V

salaḥ satuŋgalipun yasan daḷěm hiŋgih měnika sěrat makuṭa raja. wontěn hiŋ salěbetipun ñerat babagan ḍasar-ḍasar dados raja hiŋkaŋ běcik. sakiŋ sěrat měnika  sagěd dipunpŕiksani měnawi kěkajěŋanipun sultan haměŋku buwana V hiŋkaŋ mbela ḍumatěŋ kawula.

sěrat makuṭa raja ugi hiŋkaŋ maŋke dados tuntunan kagěm raja-raja salajěŋipun, saha dados kapustakan kagem peṅagěŋ-peṅagěŋ wontěn sajawiniŋ kŕaton. sěrat makuṭa raja měnika kiraŋ laŋkuŋ ṅanḍut pitědaḥ-pitědaḥ sakiŋ kitab tajussalatin.

kitab tajussalatin dipunjaṙwakakěn wontěn hiŋ pamarentaḥhan sŕi sultan haměŋku buwana V. lajěŋ wontěn ugi yasan daḷěm kados suluk sujinaḥ, sěrat sỿeḥ těkawardi lan sěrat sỿeḥ hidayatullaḥ

sŕi sultan haměŋku buwana V ugi mariṅi kawigatosannipun hiŋkaŋ agěŋ ḍumatěŋ kabudayan, utaminipun běksan. ṅarsa daḷěm  dados peṅagěŋ běksan salěbětiŋ kŕajan. miturut sumběṙ-sumběṙ hiŋkaŋ wontěn ñariosakěn měnawi ṅarsa daḷěm ugi nderek wontěn běksan.

sanesipun běksa, sŕi sultan haměŋku buwana V mandegani gěnḍiŋ gati hiŋkaŋ dadosakěn satuŋgal pirantos musik diyatonis kados terompet, tŕombon, suliŋ lan jinis drum hutawi tambuṙ kaliyan karawitan jawi. genḍiŋ gati měnika limraḥhipun dipunagěm  salěbetiŋ kapaŋ-kapaŋ hiŋ běksa bědaya hutawi sŕimpi, hiŋgih měnika komposisi mlěbět hutawi mědal sakiŋ papan kagěm běksa.

rikalaniŋ pamarentaḥhan sŕi sultan haměŋku buwana V ugi wontěn ciren salěbětiŋ paguyuban běksa. ṅaṙsa daḷěm pariŋ ḍawuh kagěm daměl paguyuban běksa bědaya hiŋkaŋ limraḥhipun dipunlampaḥhakěn deniŋ para běksa estŕi, dipungantosakěn deniŋ běksan jalěr hiŋkaŋ dipunsěbat kělompok bědaya kakuŋ.

běksa yasan daḷěm sanesipun deniŋ sŕi sultan haměŋku buwana V hiŋgih měnika běksan sŕimpi rěnggawati hiŋkaŋ dipunlampaḥhakěn deniŋ gaŋsal tiyaŋ penari, hiŋkaŋ salaḥ satuŋgalipun dados dewi rěnggawati. cariyos běksan měnika ṅgambarakěn prabu haŋliŋdaṙma

kějawi měnika, sŕi sultan haměŋku buwana V hiŋgih yasan riŋgit tiyaŋ. wontěn wañci měnika sŕi sultan haměŋku buwana V mbotěn kiraŋ gaŋsal iraḥ-irahan lakon hiŋkaŋ asŕiŋ dipuntampilakěn hiŋgih měnika pŕagulamurti, petruk dadi ratu, haŋkawijaya kŕama, jaya sěmedi lan pŕěgiwa-Pŕěgiwati.