ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦶ​ꦫ​ꦢꦺꦤ꧀ꦩꦱ꧀ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀꧈ ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦱ꧀ꦩ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦫꦶ​ꦏ​ꦭ​ꦠꦏ꧀ꦱꦶꦃ​ꦠꦶ​ꦩꦸꦂ​꧉ ꦩꦶ​ꦪꦺꦴꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱꦸꦂꦪ​ ꧇​꧑​꧒꧇ ꦲ​ꦥꦿꦶꦭ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧑​꧒꧇ ꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦥꦸ​ꦠꦿ​ꦏ​ꦥꦶꦁ​ꦱ​ꦔ​ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧘꧇​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦒꦂꦮ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲꦁ​ꦏ​ ꧇​꧕꧇ ꧈ ꦫ​ꦢꦺꦤ꧀ꦲ​ꦗꦼꦁ​ꦏꦸꦱ꧀ꦠꦶ​ꦭꦃ​ꦲꦸ​ꦠ​ꦮꦶ​ꦏꦚ꧀ꦗꦼꦁ​ꦫ​ꦠꦸ​ꦲ​ꦭꦶꦠ꧀꧉

ꦒꦼ​ꦱꦁꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ ꦢꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦠꦏ꧀ꦱꦶꦃ​ꦠꦶ​ꦩꦸꦂ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱꦏ꧀ꦗ​ꦮꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦏꦼ​ꦫ​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧉ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ ​꧇꧘꧇​ꦤꦶ​ꦠꦶ​ꦥ꧀ꦥ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦏ​ꦭꦸ​ꦮꦂ​ꦒ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ ꦮꦶ​ꦮꦶꦠ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ ꧇​꧔꧇ ꦠ​ꦲꦸꦤ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦶ​ꦠꦶ​ꦥ꧀ꦥ​ꦏꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦢ​ꦊ​ꦩꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏ​ꦭꦸ​ꦮꦂ​ꦒ​ꦩꦸꦭ꧀ꦝꦼꦂ​꧈ ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀ ꧉ꦤ꧈ꦲ꧈ꦗ꧈ꦗ꧈ꦱ꧉꧌ꦤꦸ​ꦠꦿ​ꦭ꧀ꦲꦺꦴ​ꦭꦤ꧀ꦗꦥ꦳ꦤ꧀ꦕꦼꦪꦺꦴꦔꦼꦤ꧀ꦱꦼꦏꦸꦭ꧀꧍꧉

ꦏ​ꦭꦸ​ꦮꦂ​ꦒ​ꦩꦸꦭ꧀ꦝꦼꦂ ​ꦥꦶ​ꦏꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦥꦺ ꦩꦸꦠ꧀ꦱꦸ​ꦥ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦲꦁ​ꦒꦸ​ꦭ​ꦮꦼꦤ꧀ꦛꦃ​꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦠ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​ꦭꦶ​ꦩꦿꦃ​ꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧉ ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦏꦼ​ꦢꦃ​ꦒꦼ​ꦱꦁ​ꦩ꧀ꦧ​ꦮ​ꦥꦶ​ꦪꦩ꧀ꦧꦏ꧀꧈ ꦠꦤ꧀ꦥ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦝꦺꦫꦺꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦺꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦩꦺꦴꦁ​꧉ ꦲꦱ꧀ꦩ​ꦱ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦼ​ꦧꦶꦃ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦏ​ꦥꦿꦶ​ꦪ​ꦪꦺꦤ꧀ꦤꦶꦁꦏꦼ​ꦫ​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏ​ꦭꦸ​ꦮꦂ​ꦒ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦶꦩ꧀ꦧ​ꦭꦶ​ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦲꦺꦁꦏꦶ​꧌ꦲꦺꦁꦏꦶ​ꦲ​ꦭꦶꦠ꧀꧍꧉

ꦮꦶ​ꦤ​ꦪ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥꦃ​​ꦲꦶ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧈ ꦮꦶ​ꦮꦶꦠ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦥ꦳ꦿꦺꦴ​ꦧꦼꦭ꧀ꦱꦼꦏꦸꦭ꧀꧌ꦠ​ꦩꦤ꧀ꦏ​ꦤꦏ꧀ꦏ​ꦤꦏ꧀꧍꧈ ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦩ꧀ꦊ​ꦧꦼꦠ꧀ꦲꦺꦫꦼꦱ꧀ꦠꦼꦪꦸꦫꦺꦴꦥ꧀ꦱꦼꦱꦼꦏꦸꦭ꧀ ꧉ꦧ꧉ ꧈ ꦭꦤ꧀ꦭ​ꦗꦼꦁ​ꦥꦶꦤ꧀ꦝꦃ​ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦤꦺꦠꦿꦭ꧀ꦪꦸꦫꦺꦴꦥ꧀ꦱꦼꦭꦒꦺꦫꦺꦱꦼꦏꦸꦭ꧀ ꧉ ꦱꦏ꧀ꦱꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔꦿꦩ꧀ꦥꦸ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀ꦝ​ꦱꦂ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔ꧀ꦭ​ꦗꦼ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦮꦶ​ꦤ​ꦪ​ꦝꦠꦼꦁ​ꦲꦺꦴ​ꦒꦺꦂ​ꦧꦸꦂ​ꦒꦼꦂ​ꦱꦼꦏꦸꦭ꧀ꦲꦶꦁꦱꦼꦩꦫꦁꦭꦤ꧀ꦧꦤ꧀ꦝꦸꦁ​​꧉

ꦠꦶꦁ​ꦏ​ꦠ​ꦤ꧀ꦤꦶꦁꦮꦶ​ꦤ​ꦪ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ ꧉ꦲ꧈ꦧ꧉ ꦏ​ꦥꦶꦁ​ ꧇​꧑​꧐꧇ ꦢꦺꦫꦺꦁꦥꦸꦂ​ꦤ​ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦫ​ꦩ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦔꦼꦂ​ꦱ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧ​ꦝꦺ​ꦲ​ꦔꦶꦤ꧀ꦠꦸꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱ​ꦲ​ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦱꦼꦤ꧀ꦠ​ꦤ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ ꦱꦏ꧀ꦱꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔꦿꦩ꧀ꦥꦸ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦗꦶꦩ꧀ꦤꦱꦶꦪꦸꦩ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔ꧀ꦭ​ꦗꦼ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦮꦶ​ꦤ​ꦪ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁꦫꦺꦏꦸꦤꦶꦥ꦳ꦼꦂꦱꦶꦠꦲꦶꦠ꧀ꦲꦶꦁꦭꦺꦲꦶꦝꦼꦤ꧀꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦩꦿꦶ​ꦏꦶ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦁ​ꦒꦼ​ꦒꦸ​ꦭꦁ​ꦏ​ꦮꦿꦸꦃ​ꦥꦲꦸ​ꦒꦼꦂꦫꦤ꧀ꦥꦿ​ꦤ​ꦠ​ꦤꦶꦁ​ꦥꦿ​ꦗ​꧈ ꦱꦶ​ꦤꦩ꧀ꦧꦶ​ꦝꦺ​ꦫꦺꦏ꧀ꦏ꧀ꦭꦸꦧ꧀ꦝꦼꦧꦠ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦤ꧀ꦝꦺꦒ​ꦤꦶ​ꦢꦺꦤꦶꦁ​ꦥꦿꦺꦴ​ꦥ꦳ꦺ​ꦱꦺꦴꦂ​ꦱꦿꦶ​​ꦏꦼ​꧉ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦏ​ꦭ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦸ​ꦒꦶ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦶ​ꦠꦼ​ꦥ​ꦔꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦥꦸ​ꦠꦿꦶ​ꦗꦸ​ꦭꦶ​ꦪ​ꦤ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦩꦁ​ꦏꦺ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦫ​ꦠꦸ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉

ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧙​꧓​꧙꧇ ꧈ ꦥꦺꦴ​ꦭꦶ​ꦠꦶꦏ꧀ꦢꦺꦴ​ꦚ​ꦱꦤ꧀ꦱ​ꦪ​ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦏꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦏꦤ꧀ꦠꦼ​ꦤꦤ꧀꧉ ꦠꦼ​ꦠꦼ​ꦔꦼꦂ​ꦫ​ꦤꦶꦁ​ꦥꦿꦁ​ꦱ​ꦗ​ꦒꦠ꧀ꦏ​ꦥꦶꦁ​ꦏ​ꦭꦶꦃ​ꦱꦤ꧀ꦱ​ꦪ​ꦕꦼ​ꦛ​꧉ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧘꧇​ꦤꦶꦩ꧀ꦧ​ꦭꦶ​ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦢꦸꦂ​꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦱ​ꦤ​ꦗꦤ꧀ꦢꦺꦫꦺꦁ​ꦥꦸꦂ​ꦤ​ꦲꦁ​ꦒꦺꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦁ​ꦒꦼ​ꦒꦸ​ꦭꦁ​ꦏ​ꦮꦿꦸꦃ​꧉ ꦱ​ꦏ꧀ꦫ​ꦮꦸꦃ​ꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦠ​ꦤꦃ​ꦮꦸ​ꦠꦃ​ꦫꦃ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦥꦒ꧀ꦥꦶ​ꦪꦩ꧀ꦧꦏ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧘꧇​꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦥꦼ​ꦥꦁ​ꦒꦶꦃꦲꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦏꦼ​ꦫꦶꦱ꧀ꦏꦾꦲꦶ​ꦗ​ꦏ​ꦥꦶ​ꦠꦸ​ꦫꦸꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉​ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀꧉ ꦏꦾꦲꦶꦗ​ꦏ​ꦥꦶ​ꦠꦸ​ꦫꦸꦤ꧀ꦱ​ꦗ​ꦠꦺꦴ​ꦱꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦥꦸ​ꦱ​ꦏ​ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦥ​ꦔꦺ​ꦫꦤ꧀ꦥ​ꦠꦶ​꧈ ꦱ​ꦲꦺꦁ​ꦒ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦚꦼ​ꦥꦼꦁ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦲꦁꦒꦼꦥ꧀ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦥ​ꦔꦺ​ꦫꦤ꧀ꦥ​ꦠꦶ​꧉ ꦏ​ꦊꦠ꧀ꦠꦤ꧀ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱꦏ꧀ꦱꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧉꧘꧉​ꦱꦸ​ꦫꦸꦢ꧀꧉

ꦭꦩ꧀ꦥꦃꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀​꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ꦢꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦲꦁ​ꦒꦺ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦗꦸ​ꦩꦼ​ꦤꦼꦁ​ꦤ​ꦠ​ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦒꦩ꧀ꦥꦶꦭ꧀꧉ ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦧ​ꦒꦺ​ꦪ​ꦤꦶꦁ​ꦱꦸ​ꦗ​ꦫꦃ​ꦩ​ꦠ​ꦫꦩ꧀꧈ ꦱ​ꦧꦼꦤ꧀ꦥ​ꦔꦺ​ꦫꦤ꧀ꦥ​ꦠꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲꦺꦁ​ꦒꦭ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠ​ꦤꦤ꧀ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦏꦼ​ꦢꦃ​ꦤꦺ​ꦏꦼ​ꦤꦶ​ꦥꦿ​ꦗꦚ꧀ꦗꦺꦤ꧀ꦫꦸ​ꦩꦶ​ꦪꦶꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉ ꦱꦼ​ꦱꦼ​ꦥꦸꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦥꦺꦴ​ꦭꦶ​ꦠꦶ​ꦱꦶ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧈ ꦝꦺꦴꦏ꧀ꦠꦺꦴꦂ ꦭꦸ​ꦱꦶ​ꦪꦺꦤ꧀ꦲ​ꦝꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ ꧇​꧖​꧐꧇ ꦠ​ꦲꦸꦤ꧀꧈ ꦏꦼ​ꦢꦃ​ꦝꦼ​ꦧꦠ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉​ꦢꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦩꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦪꦸ​ꦱ꧀ꦮ​ ꧇​꧒​꧘꧇ ꦠ​ꦲꦸꦤ꧀꧉ ꦝꦼꦧꦠ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦤꦼ​ꦩꦃꦲꦶ​ꦏ​ꦲ​ꦤꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦮꦿꦠ꧀ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦱ​ꦮꦼ​ꦠ​ꦮꦶꦱ꧀ꦥꦼꦂ​ꦏ​ꦮꦶꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦔꦤ꧀ꦝꦥ꧀꧇

꧇​꧑꧇ ꧉ ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦫꦸ​ꦗꦸꦏ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦥꦼ​ꦥ​ꦠꦶꦃ​ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦔꦿꦁ​ꦏꦼꦥ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦥꦸꦁ​ꦒ​ꦮ​ꦏꦺꦴ​ꦭꦺꦴ​ꦤꦶ​ꦪꦭ꧀꧈ ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱꦸ​ꦥ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦕꦼꦁ​ꦏꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦏ​ꦮꦶ​ꦒ​ꦠꦺꦤ꧀꧉

꧇​꧒꧇ ꧉ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦫꦸ​ꦗꦸꦏ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦗꦸ​ꦫꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦩꦿ​ꦪꦺꦴ​ꦒ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦼ​ꦠꦼ​ꦥ꧀ꦥ​ꦏꦼꦤ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧉

꧇​꧓꧇ ꧉ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦤꦩ꧀ꦥꦶꦏ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦥꦿ​ꦗꦸ​ꦫꦶꦠ꧀ꦏ​ꦫ​ꦠꦺꦴꦤ꧀ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦥꦶ​ꦏꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦝ​ꦮꦸꦃ​ꦭꦁꦱꦸꦁꦱꦏꦶꦁꦮꦭꦤ꧀ꦢꦶ꧉

ꦏ​ꦕ​ꦫꦶ​ꦪꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀꧈ ꦱꦏ꧀ꦢ​ꦔꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ ꧇​꧔꧇ ꦱ​ꦱꦶ​ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦔ​ꦱꦶ​ꦭ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥꦿ​ꦗꦚ꧀ꦗꦺꦤ꧀꧈꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦱꦏ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦩ​ꦭꦶꦃ​ꦥꦼꦁ​ꦒ​ꦭꦶꦃ​ꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧉ ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦏ​ꦮꦶꦱ꧀ꦩ​ꦪꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦩ​ꦤꦃ​ꦲꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼ​ꦱꦼ​ꦥꦸꦃ​ꦢꦶ​ꦥ꧀ꦭꦺꦴ​ꦩꦠ꧀ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦔꦼꦂ​ꦱ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦤꦩ꧀ꦥꦶ​ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦲꦸ​ꦱꦸ​ꦭꦤ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦝꦺꦴꦏ꧀ꦠꦺꦴꦂꦭꦸ​ꦱꦶꦪꦺꦤ꧀ꦲ​ꦝꦩ꧀꧉ ꦲꦶꦁ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦚ​ꦫꦶ​ꦪꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧꦶ​ꦭꦶꦃ​ꦭꦩ꧀ꦥꦃ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀ꦲ​ꦝꦺ​ꦝꦱꦂ​ꦮꦶ​ꦱꦶꦏ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦔ​ꦠꦸꦂ​ꦫꦶ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦤꦺ​ꦏꦼ​ꦤꦶ​ꦏꦺꦩ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦥꦿ​ꦗꦚ꧀ꦗꦺꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦲ​ꦠꦸꦂ​ꦫ​ꦏꦼꦤ꧀ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦢ​ꦔꦸ​ꦩ​ꦭꦶꦃ​ꦧ​ꦝꦺ​ꦩꦼ​ꦢꦭ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦧꦸ​ꦩꦶ​ꦩ​ꦠ​ꦫꦩ꧀꧉

ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱꦸꦂꦪ​ ꧇​꧑​꧒꧇ ꦩ​ꦉꦠ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧐꧇ ꦩ​ꦥꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦠꦿ​ꦠꦒ꧀ꦥꦿ​ꦧ​ꦪꦼꦏ꧀ꦱ​꧈ ꦥꦿ​ꦗꦚ꧀ꦗꦺꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦮ​ꦭꦤ꧀ꦢꦶ​꧈ ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦮꦺꦴ​ꦱꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ ꧇​꧑​꧗꧇ ꦧꦧ꧀ꦭꦤ꧀ ꧇​꧕​꧙꧇ ꦥ​ꦱꦭ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦤꦺ​ꦏꦼ​ꦤꦶ​ꦠꦤ꧀ꦥ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦮ​ꦲꦺꦴꦱ꧀ꦩ​ꦭꦶꦃ​꧉ ꦥꦿ​ꦗꦚ꧀ꦗꦺꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦭꦸ​ꦩꦩ꧀ꦥꦃ​ꦮꦶ​ꦮꦶꦠ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉​ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦗꦸ​ꦩꦼ​ꦤꦼꦁ​ꦤ​ꦠ​꧉

ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱꦼ​ꦤꦶꦤ꧀ꦥꦺꦴꦤ꧀꧈ ꧇​꧑​꧘꧇ ꦩ​ꦉꦠ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧐꧇ ꧈꧉ꦒ꧈ꦫ꧈ꦩ꧉ ꦢ​ꦫ​ꦗ​ꦠꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦚ꧀ꦗꦸ​ꦩꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦥ​ꦠꦶ​ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦒꦼ​ꦭꦂ​ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦲ​ꦢꦶ​ꦥ​ꦠꦶ​ꦲ​ꦤꦺꦴꦩ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫ​ꦱꦸ​ꦢꦶ​ꦧꦾ​ꦫ​ꦗ​ꦥꦸ​ꦠꦿ​ꦤꦫꦺꦤ꧀ꦢꦿ​ꦩ​ꦠ​ꦫꦩ꧀ꦭꦤ꧀ꦏ​ꦭ​ꦗꦼ​ꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦗꦸ​ꦩꦼ​ꦤꦼ​ꦔꦤ꧀ꦤ​ꦠ​ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦒꦼ​ꦭꦂ​ꦱꦩ꧀ꦥꦺ​ꦪꦤ꧀ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱꦶ​ꦤꦸ​ꦮꦸꦤ꧀ꦏꦚ꧀ꦗꦼꦁ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​ꦱꦺ​ꦤ​ꦥ​ꦠꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦔ​ꦭ​ꦒ​ꦔꦧ꧀ꦢꦸ​ꦫꦃ​ꦩꦤ꧀ꦱ​ꦪꦶ​ꦢꦶꦤ꧀ꦥ​ꦤ​ꦠ​ꦒ​ꦩ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦥ꦳​ꦠꦸ​ꦭꦃ​ꦏ​ꦥꦶꦁ​꧇꧙꧇꧉

ꦲꦶꦁ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦩ​ꦲꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱꦼ​ꦱꦺꦴ​ꦫꦃ​ꦭꦤ꧀ꦔꦼꦤ꧀ꦢꦶ​ꦏꦏ꧀ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦱꦼ​ꦠꦸꦁ​ꦒꦭ꧀ꦲꦸ​ꦏ​ꦫ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦥꦺ​ꦩꦸ​ꦠꦤ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​ꦔꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦮꦼꦏ꧀ꦢꦭ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦱ​ꦪ​ꦩꦺ​ꦩꦁ​ꦧꦼꦂ​ꦥꦼꦤ꧀ꦝꦶꦝꦶ​ꦏꦤ꧀ꦧ​ꦫꦠ꧀ꦠ​ꦥꦶ​ꦥꦼꦂ​ꦠ​ꦩ​ꦠ​ꦩ​ꦱ​ꦪ​ꦠꦼ​ꦠꦥ꧀ꦲꦺꦴ​ꦫꦁ​ꦗ​ꦮ​꧉

ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇꧇ꦥ​ꦔꦺꦫꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱ​ꦊ​ꦧꦼ​ꦠꦶꦁ ​ꦫꦺꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀

ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴ​ꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦪꦃ​ꦩꦂ​ꦢꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦁ​ ꧇​꧑​꧗꧇ ꦲ​ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦸꦱ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧕꧇ ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧ​ꦪ​ꦮ​ꦫ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥꦿꦺꦴ​ꦏ꧀ꦭ​ꦩ​ꦱꦶ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁꦱꦸꦏꦂ​ꦤ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦩꦺꦴ​ꦲ​ꦩꦢ꧀ꦲꦠ꧀ꦠ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦤꦸ​ꦭꦶ​ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦥꦚ꧀ꦕ​ꦱ꧀ꦱꦤ꧀꧉ ꦏ​ꦭꦶꦃ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦭ​ꦗꦼ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦿꦺꦴ​ꦏ꧀ꦭ​ꦩ​ꦱꦶ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔꦶꦤ꧀ꦠꦸꦤ꧀ꦠꦺ​ꦭꦺ​ꦒꦿꦩ꧀ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦲ​ꦪꦸ​ꦧ​ꦒꦾ​ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦥ​ꦫ​ꦥꦿꦺꦴ​ꦏ꧀ꦭ​ꦩ​ꦠꦺꦴꦂ​꧉ ꦏ​ꦭꦶꦃ​ꦩꦶꦁ​ꦒꦸ​ꦱ​ꦭ​ꦗꦼ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦁ​ꦱꦸꦂꦪ​ ꧇​꧕꧇ ꦱꦺꦥ꧀ꦠꦺꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧕꧇ ꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔꦤꦶꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼ​ꦱ​ꦉ​ꦔꦤ꧀ꦥ​ꦏꦸ​ꦲ​ꦭꦩ꧀꧇꧘꧇​ꦔꦼ​ꦢ​ꦭ​ꦏꦼꦤ꧀ꦩ​ꦏ꧀ꦭꦸ​ꦩꦠ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦮꦼꦂ​ꦢꦶ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧꦶ​ꦭꦶꦃ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦧ​ꦒꦺ​ꦪ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦮꦼ​ꦮꦼꦁ​ꦏꦺꦴ​ꦤꦶꦁ​ꦫꦺꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴ​ꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦪꦃ​꧉

ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦩꦼ​ꦏ​ꦠꦼꦤ꧀ꦩꦶ​ꦠꦸ​ꦫꦸꦠ꧀ꦥꦿ​ꦤ​ꦠꦤ꧀ꦩ꧀ꦊ​ꦧꦼꦠ꧀ꦲ​ꦧꦢ꧀ꦩꦺꦴ​ꦝꦺ​ꦉꦤ꧀꧈ ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦱ​ꦤꦺꦱ꧀ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦩꦸꦂ​ꦠꦶ​ꦥꦶ​ꦪꦩ꧀ꦧꦏ꧀꧈ ꦲ​ꦤ​ꦔꦶꦁ​ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦧ​ꦒꦺꦪ​ꦤꦶꦁ​ꦮꦼ​ꦮꦼꦁ​ꦏꦺꦴ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦫꦺꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴ​ꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦪꦃ꧉ ꦩ​ꦏ꧀ꦭꦸ​ꦩꦠ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦲꦶꦁ​ꦩꦁ​​ꦏꦺꦏꦪꦼꦏ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦱꦂꦮ​ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲꦤ꧀꧉

ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦤꦼꦩ꧀ꦧꦺꦩ​ꦢꦼꦒ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦸ​ꦭ​ꦪ​ꦤꦶ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠꦃ​ꦏꦺꦴ​ꦭꦺꦴ​ꦤꦶ​ꦪꦭ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦩ​ꦭꦶꦃ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲ​ꦔ​ꦠꦸ​ꦫꦶ​ꦥ​ꦫ​ꦥ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦤꦶꦁ​ꦧꦁ​ꦱ​ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦥꦶꦤ꧀ꦝꦃ​ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧉ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦔꦤ꧀ꦝꦂ​ꦫ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧꦶ​ꦭꦶꦃ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦱꦸ​ꦩ​ꦢꦾ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦏꦶ​ꦛ​ꦥꦿ​ꦗꦤ꧀ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦪꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦤꦼꦩ꧀ꦧꦺꦩ​ꦢꦼꦒ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧉

ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦠꦸ​ꦩꦿꦥ꧀ꦫꦺꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦏ​ꦪꦼꦏ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦩ​ꦮꦶ​ꦥ​ꦚꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦥꦚ꧀ꦗꦸ​ꦫꦸ​ꦔꦤ꧀꧉ ꦱꦏ꧀ꦢ​ꦔꦸ​ꦥꦼ​ꦩꦼ​ꦫꦶꦤ꧀ꦠꦃ​ꦲꦤ꧀ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦩ​ꦢꦼꦒ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧈ ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦥꦼꦂ​ꦏ​ꦮꦶꦱ꧀ꦥ​ꦮꦶ​ꦠꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦼꦤ꧀ꦝꦼꦠ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦏꦺꦴ​ꦱ​ꦒꦿ​ꦤꦶꦁ​ꦏ​ꦫ​ꦠꦺꦴꦤ꧀꧉ ꦥ​ꦮꦶ​ꦠꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦠ​ꦒ​ꦗꦶ​ꦥꦿꦺꦱꦶ​ꦝꦺꦤ꧀ꦮ​ꦏꦶꦏ꧀ꦥꦿꦺꦱꦶ​ꦝꦺꦤ꧀꧈ ꦥꦸꦁ​ꦒ​ꦮ​ꦤꦶꦁ​ꦥꦿ​ꦗ​꧈ ꧉ꦠ꧈ꦤ꧈ꦆ꧉꧈ ​ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ​ꦧꦺ​ꦪ​ꦠꦶꦤ꧀ꦢ​ꦏꦤ꧀ꦭꦤ꧀ꦥ​ꦥꦤ꧀ꦥ​ꦢꦸ​ꦤꦸ​ꦔꦤ꧀ꦥ​ꦫ​ꦲꦸ​ꦠꦸ​ꦱꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦶꦤ꧀ꦠꦸꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​꧉ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦤ​ꦠꦺꦔꦺ​ꦩꦸꦠ꧀ꦲꦺ​ꦩꦸꦠ꧀ꦥꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦏ​ꦮꦶ​ꦠꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦮꦼ​ꦢ​ꦭ꧀ꦭ​ꦏꦼꦤ꧀꧉ ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦧ​ꦒꦺ​ꦪ​ꦤꦶꦁ​ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲꦤ꧀꧉ ꦠꦸ​ꦮꦶꦤ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦥꦺꦩꦸꦠ꧀ꦠꦤ꧀ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦮ​ꦫꦶꦱ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦺ​ꦠꦁ​ꦔꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤ​ꦥ​ꦩ​ꦭꦶꦃ​ꦚꦸ​ꦮꦸꦤ꧀ꦒꦤ꧀ꦠꦺꦴꦱ꧀ꦏ​ꦮꦶ​ꦠꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦲ​ꦠꦸꦂꦫ​ꦏꦼꦤ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧉

ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧙꧇ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦱꦸꦏꦂ​ꦤ​ꦲꦠ꧀ꦠ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦱꦼ​ꦢ​ꦪ​ꦥꦸꦁ​ꦒ​ꦮ​ꦏ​ꦧꦶ​ꦤꦺꦠ꧀꧉ꦫ꧈ꦆ꧉​ꦏꦼ​ꦢꦃ​ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦢꦸꦂ​ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦗ​ꦏꦂ​ꦠ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧉꧙꧉ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦥꦼ​ꦱꦼꦤ꧀ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦲꦤ꧀ꦢꦸꦩ꧀ꦱ꧀ꦭ​ꦩꦼꦠ꧀ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦩ​ꦤꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦮꦿꦠ꧀꧈ ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦱꦸ​ꦝꦃ​ꦠꦶ​ꦝꦏ꧀ꦩꦼ​ꦩꦶ​ꦭꦶ​ꦏꦶ​ꦲ​ꦥ​ꦲ​ꦥ​ꦭ​ꦒꦶ​꧈ ꦱꦶ​ꦭ​ꦏꦤ꧀ꦭꦚ꧀ꦗꦸꦠ꧀ꦏꦤ꧀ꦥꦼ​ꦩꦼ​ꦫꦶꦤ꧀ꦠ​ꦲꦤ꧀ꦲꦶ​ꦤꦶ​ꦝꦶ​ꦗ​ꦏꦂ​ꦠ​꧉ ꦩꦼ​ꦏ​ꦠꦼꦤ꧀ꦮꦲꦸ​ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦲꦁꦭꦩ꧀ꦥꦃ​ꦲꦶ​ꦱꦧ꧀ꦢ​ꦥꦤ꧀ꦝꦶ​ꦠ​ꦫ​ꦠꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦗꦸꦩ꧀ꦧꦸꦃ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦠꦺꦭꦺ​ꦒꦿꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦶꦤ꧀ꦠꦸꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶꦃ​ꦢꦶꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱꦏ꧀ꦱꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦿꦺꦴ​ꦏ꧀ꦭ​ꦩ​ꦱꦶ​꧈ ꦧꦶ​ꦭꦶꦃ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱꦁ​ꦒꦸꦥ꧀ꦧꦼꦂ​ꦝꦶꦫꦶ​ꦝꦶ​ꦧꦼ​ꦭ​ꦏꦁ​ꦥꦶꦩ꧀ꦥꦶ​ꦤꦤ꧀ꦥ​ꦢꦸ​ꦏ​ꦪꦁ​ꦩꦸ​ꦭꦶ​ꦪ꧉

ꦱꦸ​ꦗ​ꦫꦃ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦚ​ꦛꦼꦠ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦮꦶ​ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶ​ꦪꦃ​ꦤꦸ​ꦗꦸ​ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦱꦏ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦩ​ꦮꦶ​ꦲꦺꦴꦚ꧀ꦗꦺꦴ​ꦠꦤ꧀ꦲꦺꦮꦃ​ꦒꦶꦁ​ꦱꦶꦂ​꧉ ꦲꦶꦁ​ꦥꦸꦂ​ꦤ​ꦤꦶꦁ​ꦲꦺꦴꦂ​ꦝꦺ​ꦭ​ꦩꦃ​꧈ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦱꦸ​ꦲꦂꦠ​ꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦥꦿꦺꦱꦶ​ꦝꦺꦤ꧀꧈ ꦏ​ꦛꦃ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦥꦶ​ꦠ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦩ​ꦭꦶꦃ​ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦪꦃ​꧉ ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱꦼ​ꦠꦸꦁ​ꦒꦭ꧀ꦥ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦤ​ꦒꦿꦶ​ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩ​ꦔꦼꦂ​ꦠꦺꦴ​ꦱꦶ​ꦱꦸꦲꦂꦠ꧉ ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃꦮꦼꦏ꧀ꦢꦭ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱ​ꦮꦼꦒ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦼ​ꦧꦶ​ꦲꦶ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦱ​ꦤꦺꦱ꧀ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦲꦤ꧀ꦠꦼ​ꦥ꧀ꦥꦤ꧀ꦲꦤ꧀ꦠꦶ​ꦲ​ꦱꦶꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦭꦁ​ꦏꦸꦁ​ꦏꦶ​ꦪꦠ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦥꦸꦂ​ꦤ​ꦤꦶꦁ​ꦩꦁ​ꦱ​ꦲꦺꦴꦂ​ꦝꦺ​ꦭ​ꦩꦃ​꧉ ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏ​ꦲ​ꦤꦤ꧀ꦩꦼ​ꦏ​ꦠꦼꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦏꦼꦂ​ꦱ​ꦊ​ꦭ​ꦤ​ꦲꦶꦁ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦲꦁꦪꦼꦏ꧀ꦠꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦥ​ꦫ​ꦥ​ꦔꦂ​ꦱ​ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​ꦧꦶ​ꦭꦶꦃ​ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃ​ꦠꦏ꧀ꦱꦶꦃ​ꦩ​ꦢꦼꦒ꧀꧈ ꦭꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦏ꧀ꦱꦶꦃ​ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦧ​ꦒꦺꦪ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦧꦠ꧀꧉ ꦏꦤ꧀ꦛꦶ​ꦩꦼ​ꦏ​ꦠꦼꦤ꧀꧈ ꦏ​ꦥꦶ​ꦠ​ꦢꦺꦴ​ꦱꦤ꧀ꦔ​ꦩꦚ꧀ꦕ​ꦢ​ꦔꦸ​ꦢ​ꦔꦸ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦮ​ꦭꦸ​ꦪ​ꦩ​ꦭꦶꦃ​꧉

ꦱꦼ​ꦱ​ꦉ​ꦔꦤ꧀ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃꦢ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦤꦼ​ꦒ​ꦫꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩꦂ​ꦢꦶ​ꦏ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦥꦚꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦏ​ꦛꦃ​꧉ ꦏꦼ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦥ​ꦚꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦏ​ꦩꦂ​ꦢꦶ​ꦏꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦏ​ꦕ​ꦛꦼꦠ꧀ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦩꦼꦤ꧀ꦠꦼ​ꦫꦶ​ꦤꦼ​ꦒ​ꦫ​ꦲꦶꦁ​ꦏ​ꦧꦶ​ꦤꦺꦠ꧀ꦱ꦳ꦃꦫꦶꦂ꧌ ꧇​꧒꧇ ꦲꦺꦴꦏ꧀ꦠꦺꦴ​ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧖꧇ꦢꦸꦩꦸꦒꦶ ꧇​꧒​꧗꧇ ꦗꦸ​ꦤꦶ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧗꧇ ꧍ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ​ꦏ​ꦧꦶ​ꦤꦺꦠ꧀ꦲꦠ꧀ꦠ​꧇꧑꧇​꧌ ꧇​꧒​꧙꧇ ꦗ​ꦤꦸ​ꦮ​ꦫꦶ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧘꧇ꦢꦸꦩꦸꦒꦶ ꧇​꧔꧇ ꦲ​ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦸꦱ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧙꧇ ꧍꧉ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦏ​ꦧꦶ​ꦤꦺꦠ꧀ꦲꦠ꧀ꦠ​꧇꧒꧇​꧌ ꧇​꧔꧇ ꦲ​ꦒꦸꦱ꧀ꦠꦸꦱ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧙꧇ ꦢꦸꦩꦸꦒꦶ ꧇​꧒​꧐꧇ ꦝꦺꦱꦺꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧙꧇ ꧍ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ꧉ꦫ꧈ꦆ꧈ꦱ꧉꧌ ꧇​꧒​꧐꧇ ꦝꦺꦱꦺꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧔​꧙꧇ ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ ꧇​꧖꧇ ꦱꦺꦥ꧀ꦠꦺꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧕​꧐꧇ ꧍ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦩꦼꦤ꧀ꦠꦼ​ꦫꦶ​ꦥꦼꦂ​ꦠ​ꦲ​ꦤꦤ꧀꧈ ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦮ​ꦏꦶꦭ꧀ꦥꦼꦂ​ꦝ​ꦤ​ꦩꦼꦤ꧀ꦠꦼ​ꦫꦶ​ꦲꦶꦁ​ꦲꦺꦫ​​ꦏ​ꦧꦶ​ꦤꦺꦠ꧀ꦤ​ꦱꦶꦂ​꧌ ꧇​꧖꧇ ꦱꦺꦥ꧀ꦠꦺꦩ꧀ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧕​꧐꧇ ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ ꧇​꧒​꧗꧇ ꦲ​ꦥꦿꦶꦭ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧕​꧑꧇ ꧍꧉ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠ​ꦱꦶꦃ​ꦚꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦩ​ꦮꦶ​ꦩ​ꦤꦺ​ꦏ​ꦮꦂ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦊꦁ​ꦒ​ꦲꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦱ​ꦧꦼꦤ꧀ꦮꦚ꧀ꦕꦶ​ꦥ​ꦩ​ꦫꦺꦤ꧀ꦠ​ꦲꦤ꧀ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ​ꦮꦂ​ꦱ​ ꧇​꧑​꧙​꧗​꧓꧇ ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦮ​ꦏꦶꦭ꧀ꦥꦿꦺꦱꦶ​ꦝꦺꦤ꧀ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦏ​ꦥꦶꦁ​ꦏ​ꦭꦶꦃ​꧉ ꦏ​ꦊꦁ​ꦒ​ꦲꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦩ꧀ꦥ​ꦲꦶ​ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶꦱꦸꦂꦪ​ ꧇​꧒​꧓꧇ ꦩ​ꦉꦠ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧗​꧘꧇ ꧈ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦔꦼꦂ​ꦱ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧ​ꦝꦺ​ꦭꦺꦁ​ꦱꦺꦂ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦏ​ꦊꦁ​ꦒ​ꦲꦤ꧀꧉

ꦏꦼ​ꦗ​ꦮꦶ​ꦲꦁ​ꦒ​ꦝꦃ​ꦲꦶ​ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦥꦺꦴ​ꦭꦶ​ꦠꦶꦏ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦏ​ꦠꦼ​ꦠꦼ​ꦥ꧀ꦥ​ꦏꦼꦤ꧀ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦧ​ꦥꦏ꧀ꦥꦿ​ꦩꦸ​ꦏ​ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃ​꧉ ꦩ꧀ꦭꦶ​ꦒꦶ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦼ​ꦥꦤ꧀ꦝꦸ​ꦮꦤ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦶ​ꦏꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦩꦼ​ꦝꦭꦶ​ꦧꦿꦺꦴꦤ꧀ꦱꦼ​ꦮꦺꦴꦭꦼꦥ꦳꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦲꦺꦴꦂ​ꦒ​ꦤꦶ​ꦱ​ꦱꦶ​ꦉꦱ꧀ꦩꦶ​ꦮꦺꦴ​ꦫꦼꦭ꧀ꦢ꧀ꦱꦼꦏꦺꦴꦠ꧀ꦏꦺꦴꦩꦶꦠꦶ​꧉ꦮ꧈ꦱ꧈ꦕ꧉ꦩꦶ​ꦤꦁ​ꦏ​ꦥ​ꦔꦸ​ꦏꦸꦃꦲꦤ꧀ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦱꦸꦩ꧀ꦧꦁ​ꦱꦶꦃ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦏꦼ​ꦥꦤ꧀ꦝꦸ​ꦮꦤ꧀ꦱ​ꦗ​ꦒꦠ꧀꧉

ꦲꦶꦁ​ꦱꦸꦂꦪ꧇​꧒꧇ ꦲꦺꦴꦏ꧀ꦠꦺꦴ​ꦧꦼꦂ​ ꧇​꧑​꧙​꧘​꧘꧇ ꦢ​ꦭꦸ​꧈ ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦶꦤ꧀ꦢꦏ꧀ꦝ​ꦠꦼꦁ​ꦲ​ꦩꦺ​ꦫꦶ​ꦏ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦱꦸ​ꦫꦸꦢ꧀ꦲꦶꦁ​ꦗꦺꦴꦂꦮꦱꦶꦁꦠꦼꦤ꧀ꦪꦸꦤꦶꦥ꦳ꦼꦂꦱꦶꦠꦶꦩꦺꦝꦶꦏꦼꦭ꧀ꦱꦺꦤ꧀ꦠꦼꦂ​​꧉ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦱ​ꦫꦺ​ꦏ​ꦏꦼꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦺꦴꦩ꧀ꦥ꧀ꦭꦺꦏ꧀ꦥ​ꦗꦶ​ꦩ​ꦠꦤ꧀ꦲꦶ​ꦩꦺꦴ​ꦒꦶ​ꦫꦶ​ꦏꦲꦶ​ꦫꦶ​ꦔꦤ꧀ꦱ​ꦏꦼ​ꦭꦁ​ꦏꦸꦁ​ꦏ​ꦛꦃ​ꦠꦶ​ꦪꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦤꦤ꧀ꦢꦁ​ꦝꦸꦃ​ꦏꦶ​ꦠ​꧉ ꦲꦶꦁ​ꦮꦼꦏ꧀ꦢꦭ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦏꦾꦲꦶ​ꦮꦶ​ꦗ​ꦪꦤ꧀ꦢ​ꦫꦸ​꧈ ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦱ​ꦠꦸꦁ​ꦒ​ꦭꦶꦁ​ꦫꦶ​ꦔꦶꦤ꧀ꦏꦸ​ꦫꦸꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦲ​ꦭꦸꦤ꧀ꦲ​ꦭꦸꦤ꧀ꦭꦺꦂ꧈ ꦲꦩ꧀ꦧꦿꦸꦏ꧀꧈ ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦔꦿ​ꦲꦺꦴ​ꦱ​ꦏꦼꦤ꧀ꦝꦸꦃ​ꦏꦶ​ꦠ​ꦲꦸ​ꦒꦶ​꧉

ꦭꦸ​ꦩꦤ꧀ꦠꦂ꧉ꦱ꧈ꦏ꧉ꦥꦿꦺꦱꦶꦝꦺꦤ꧀ꦫꦺꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃ​ꦲꦁ​ꦏ​ ꧇​꧐​꧕​꧓꧇ ꧉ꦠ꧈ꦏ꧉ ꦠ​ꦲꦸꦤ꧀ ꧇​꧑​꧙​꧙​꧐꧇ ꧈ ꦲꦶꦁ​ꦱꦸꦂꦪ ꧇​꧓​꧐꧇ ꦗꦸ​ꦭꦶ​ ꧇​꧑​꧙​꧙​꧐꧇ ꧈ ꦲ​ꦩꦂ​ꦒꦶ​ꦊ​ꦭ​ꦧꦸ​ꦲ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦠꦸ​ꦩꦿꦥ꧀ꦤꦼ​ꦒ​ꦫ​ꦏꦼ​ꦱ​ꦠꦸ​ꦮꦤ꧀ꦫꦺ​ꦥꦸ​ꦧ꧀ꦭꦶꦏ꧀ꦲꦶꦤ꧀ꦝꦺꦴꦤꦺꦱꦶꦪꦃ​꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦲ​ꦤꦸ​ꦒꦼ​ꦫ​ꦲꦶ​ꦒꦼ​ꦭꦂ​ꦥꦃꦭ​ꦮꦤ꧀ꦤ​ꦱꦶ​ꦪꦺꦴ​ꦤꦭ꧀꧉

ꦠꦶ​ꦭ​ꦫꦤ꧀ꦢ​ꦊꦩ꧀ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇

ꦱꦼ​ꦭꦺꦴ​ꦏꦤ꧀ꦩ​ꦠ​ꦫꦩ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦱ​ꦭꦃ​ꦱ​ꦠꦸꦁ​ꦒ​ꦭꦶꦁꦏꦂꦪ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦭꦁ​ꦒꦼꦁ​ꦱ​ꦏꦶꦁꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ​꧇꧙꧇꧉ ꦱꦸ​ꦱꦸ​ꦏꦤ꧀ꦠꦺꦴ​ꦪ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦚꦩ꧀ꦧꦸꦁꦔ​ꦏꦼꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦥꦿ​ꦒ​ꦏ​ꦭꦶ​ꦪꦤ꧀ꦏ​ꦭꦶ​ꦲꦺꦴ​ꦥꦏ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦚꦶ​ꦒꦂ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦱꦶ​ꦱꦶꦃ​ꦏꦶꦭꦺꦤ꧀ꦢꦸ​ꦩꦸ​ꦒꦶ​ꦱꦶ​ꦱꦶꦃ​ꦮꦺ​ꦠꦤ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦥ​ꦫꦶꦁ​ꦠꦺꦴ​ꦪ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦩ꧀ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦩꦤ꧀ꦝꦼꦒ꧀ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦱ​ꦮꦃ​ꦱ​ꦲ​ꦥ​ꦠ​ꦤꦺꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦱꦏ꧀ꦏꦶ​ꦮ​ꦠꦼ​ꦔꦼ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧉ ꦥꦿꦺꦴ​ꦪꦺꦏ꧀ꦱꦼ​ꦭꦺꦴ​ꦏꦤ꧀ꦩ​ꦠ​ꦫꦩ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦏ​ꦱꦶꦭ꧀ꦲꦚ꧀ꦭꦩꦼ​ꦠ​ꦏꦼꦤ꧀ꦏ​ꦛꦃ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦥꦿꦺꦴ​ꦒꦿꦩ꧀ꦏꦼꦂ​ꦗ​ꦥꦏ꧀ꦱ​ꦗꦼ​ꦥꦁ​꧈ ꦲꦸ​ꦠ​ꦮꦶ​ꦫꦺꦴ​ꦩꦸ​ꦱꦃ​꧉ ꦱ​ꦮꦶ​ꦗꦶ​ꦤꦶꦁ​ꦒ​ꦒ​ꦱꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦧꦺꦴ​ꦠꦼꦤ꧀ꦤ​ꦩꦸꦁ​ꦱ​ꦒꦼꦢ꧀ꦲꦁ​ꦒꦼ​ꦱ​ꦔꦶ​ꦏ​ꦮꦸ​ꦭ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦏ​ꦭ​ꦱꦼ​ꦩꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀꧈ ꦲ​ꦤ​ꦔꦶꦁ​ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦩꦶ​ꦒꦸ​ꦤ​ꦤꦶ​ꦢꦸ​ꦒꦶ​ꦮꦼꦏ꧀ꦢꦭ꧀ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧉

ꦲꦶꦁ​ꦧ​ꦧ​ꦒꦤ꧀ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦥꦫꦶꦁ​ꦥ​ꦚꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦪꦸꦁ​ꦠꦸ​ꦩꦿꦥ꧀ꦲ​ꦢꦼ​ꦒ꧀ꦒꦶꦁ​ꦲꦸ​ꦤꦶ​ꦥ꦳ꦼꦂ​ꦱꦶ​ꦠꦱ꧀ꦒꦗꦃ​ꦩ​ꦢ​꧉ ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀ꦭꦸ​ꦲꦸꦂ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦱꦩ꧀ꦥꦸꦤ꧀ꦔ​ꦱꦶ​ꦭ​ꦏꦼꦤ꧀ꦠꦺꦴ​ꦏꦺꦴꦃ​ꦤ​ꦱꦶꦪꦺꦴ​ꦤꦭ꧀ꦩꦼ​ꦤ​ꦥ​ꦢꦺꦤꦺ​ꦲꦶꦤ꧀ꦠꦼꦂ​ꦤ​ꦱꦶ​ꦪꦺꦴ​ꦤꦭ꧀ꦩꦼ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦲꦶꦁ​ꦮꦶ​ꦮꦶ​ꦠ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦔꦁ​ꦒꦺ​ꦥ​ꦒꦼ​ꦭ​ꦫꦤ꧀ꦭꦤ꧀ꦮꦼ​ꦮ​ꦔꦸ​ꦤꦤ꧀ꦱ​ꦤꦺꦱ꧀ꦲꦶꦁ​ꦊ​ꦧꦼꦠ꧀ꦭꦤ꧀ꦗ​ꦮꦶ​ꦧꦺꦠꦺꦁ​ꦏꦁ​ꦒꦺ​ꦱꦿ​ꦤ​ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀꧉ ꦱꦼ​ꦱ​ꦉ​ꦔꦤ꧀ꦩꦼ​ꦒ​ꦫꦶꦁ​ꦥ​ꦮꦶ​ꦪ​ꦠꦤ꧀ꦭꦸ​ꦲꦸꦂ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​꧈ ꦱ​ꦧ​ꦒꦺꦪꦤ꧀ꦮꦼ​ꦮꦼꦁ​ꦏꦺꦴꦤ꧀ꦮꦺꦴꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀ꦧꦸ​ꦭꦏ꧀ꦱꦸ​ꦩꦸꦂ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦭꦺꦴ​ꦮꦃꦲꦶ​ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦱꦸ​ꦥ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦢꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦧ​ꦔꦸꦤ꧀ꦒꦼ​ꦝꦸꦁ​ꦲꦸ​ꦠ​ꦩꦃ​꧈ ꦧ​ꦭꦲꦶ​ꦫꦸꦁ​꧉ꦈ꧈ꦒ꧈ꦩ꧉꧈ ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦢꦶ​ꦥꦸ​ꦤ꧀ꦫꦚ꧀ꦕꦁ​ꦥꦶ​ꦪꦩ꧀ꦧꦏ꧀ꦢꦺ​ꦤꦶꦁ​ꦥꦿꦺꦱꦶ​ꦝꦺꦤ꧀ꦱꦸꦏꦂꦤ​ꦤ​ꦭꦶ​ꦏ​ꦱꦼ​ꦩꦤ꧀ꦠꦼꦤ꧀꧉

ꦏ​ꦢꦺꦴꦱ꧀ꦢꦺꦤꦺ​ꦥ​ꦫ​ꦱꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦱꦏ꧀ꦢꦺꦫꦺ​ꦔꦶ​ꦥꦸꦤ꧀꧈ ꦯꦿꦶꦯꦸꦭ꧀ꦠꦤ꧀ꦲ​ꦩꦼꦁ​ꦏꦸ​ꦧꦸ​ꦮ​ꦤ꧇꧙꧇ꦲꦸ​ꦒꦶ​ꦲꦁ​ꦒ​ꦝꦃꦲꦶ​ꦱꦸꦩ꧀ꦧꦁ​ꦱꦶꦃ​ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦒꦼꦁ​ꦲꦶꦁ​ꦧ​ꦧ​ꦒꦤ꧀ꦱꦼ​ꦤꦶ​꧉ ꦥꦶ​ꦏꦤ꧀ꦠꦸꦏ꧀ꦥ​ꦔ​ꦫꦶ​ꦧ​ꦮ​ꦱ​ꦏꦶꦁ​ꦕ​ꦫꦶ​ꦪꦺꦴꦱ꧀ꦫꦶꦁ​ꦒꦶꦠ꧀ꦒꦺꦴ​ꦭꦺꦏ꧀꧈ ꦥꦚ꧀ꦗꦼ​ꦤꦼ​ꦔ​ꦤꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦢ​ꦩꦼꦭ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦒꦺꦴ​ꦭꦺꦏ꧀ꦩꦺꦤꦏ꧀ꦲꦶꦁ​ꦏꦁ​ꦲ​ꦔꦸ​ꦏꦸꦃ​ꦲ​ꦏꦼꦤ꧀ꦧꦼꦏ꧀ꦱꦤ꧀ꦒ​ꦒꦿꦒ꧀ꦔ​ꦪꦺꦴ​ꦒꦾ​ꦏꦂ​ꦠ​꧉ ꦏꦂꦪ​ꦱ​ꦤꦺ​ꦱꦶ​ꦥꦸꦤ꧀ꦲꦶꦁ​ꦒꦶꦃ​ꦥꦸ​ꦤꦶ​ꦏ​ꦧꦼ​ꦝ​ꦪ​ꦱꦥ꧀ꦠ​ꦭꦤ꧀ꦧꦼ​ꦝ​ꦪ​ꦱꦁ​ꦲꦱ꧀ꦏ​ꦫ​꧌ꦩꦤ꧀ꦠꦺꦤ꧀꧍꧉

Gusti Radèn Mas Darajatun, punika asma panjenenganipun rikala taksih timur. Miyos ing surya 12 April 1912, panjenenganipun inggih punika putra kaping sanga Sri Sultan Hamengku Buwana VIII saking garwanipun ingkang angka 5, Radèn Ajeng Kustilah utawi Kanjeng Ratu Alit.

Gesangipun GRM Darjatun nalika taksih timur wonten ing sakjawining keraton. Sri Sultan Hamengku Buwana VIII nitipaken panjenenganipun dhateng kaluwarga Walandi. Wiwit nalika yuswa 4 tahun, panjenenganipun dipuntitipaken ing dalemipun kaluwarga Mulder, sawijining pangarsa pawiyatan NHJJS (Neutrale Hollands Javansche Jongen School).

Kaluwarga Mulder pikantuk pèmut supados anggulawenthah GRM Darajatun kadosta kawula limrahipun. GRM Darajatun kedah gesang mbawa piyambak, tanpa dipundhèrèkaken déning pamong. Asma sadinten-dinten panjenenganipun tebih saking kapriyayèning keraton. Wonten ing kaluwarga punika, panjenenganipun dipuntimbali minangka Hènkie (henkie alit).

Winayanipun panjenenganipun dipunlampahhi wonten Yogyakarta, wiwit saking Frobel School (taman kanak-kanak), lajeng mlebet Eerste Europe Lagere School B, lan lajeng pindhah dhateng Neutrale Europese Lagere School. Saksampunipun angrampungaken pawiyatan dhasar, panjenenganipun anglajengaken winaya dhateng Hogere Burgerschool ing Semarang lan Bandung.

Tingkataning winayanipun HB kaping 9 dèrèng purna nalika ramanipun ngersakaken badhé angintun panjenenganipun saha sawetawis sentananipun dhateng Walandi. Saksampunipun angrampungaken Gymnasium, panjenenganipun anglajengaken winaya wonten ing Rijkuniversiteit ingkang manggèn ing Leiden. Wonten ing mriki, panjenenganipun anggegulang kawruh paugeran pranataning praja, sinambi dhèrèk klub debat ingkang dipunpandhégani déning Profesor Schrieke. Nalika kala punika ugi, panjenenganipun pitepangan kaliyan Putri Juliana ingkang ing mangké dados Ratu Walandi.

Warsa 1939, politik donya sansaya mboten kanten-kantenan. Tetengeraning prang sajagat kaping kalih sansaya cetha. Sri Sultan Hamengku Buwana VIII nimbali kondur GRM Darajatun sanajan dèrèng purna anggènipun anggegulang kawruh. Sakrawuhipun wonten tanah wutah rah, panjenenganipun dipunpapag piyambak kaliyan Sri Sultan Hamengku Buwana VIII. Wonten ing pepanggihan punika, Sri Sultan paring Keris Kyai Jaka Piturun dhateng GRM Darajatun. Kyai Jaka Piturun sajatosipun inggih punika sawijining pusaka kanggé pangéran pati, saèngga ingkang nyepeng saged dipunanggep minangka pangéran pati. Kaletan sawetawis dinten saksampunipun, Sri Sultan Hamengku Buwana VIII surud.

Lampahipun GRM Darajatun anggènipun jumeneng nata boten gampil. Minangka bagéyaning sujarah Mataram, saben pangéran pati ingkang énggal wonten ing Kasultanan Yogyakarta kedah nèkeni prajanjèn rumiyin kaliyan Walandi. Sesepuhing politisi Walandi, Dr. Lucien Adam ingkang yuswa 60 tahun, kedah debat kaliyan GRM Darajatun nalika semanten yuswa 28 tahun. Debat punika nemahi kahanan ingkang awrat amargi sawetawis perkawis ing ngandhap:

1. GRM Darajatun boten sarujuk menawi Pepatih Dalem ngrangkep dados punggawa kolonial, punika supados boten wonten cengkahing kawigaten.
2. Panjenenganipun boten sarujuk menawi jurunipun pamrayoga dipuntetepaken déning Walandi.
3. Panjenenganipun nampik menawi prajurit karaton saged pikantuk dhawuh langsung saking Walandi.

Kacariyosaken, Sakdangunipun 4 sasi boten ngasilaken prajanjèn, GRM Darajatun saknalika punika malih penggalihipun. Punika ingkang damel kawismayan wonten manahipun sesepuh diplomat Walandi kasebat amargi panjenenganipun ngersakaken nampi sedaya usulan saking Dr. Lucien Adams. Ing dinten sasampunipun, panjenenganipun anyariyosaken bilih lampah kasebat adhedhasar wisik ingkang angaturi panjenenganipun nékeni kemawon prajanjèn ingkang sampun dipunaturaken amargi Walandi boten dangu malih badhé medal saking bumi Mataram. 

Wonten ing surya 12 Maret 1940 mapan ing Tratag Prabayeksa, prajanjèn kaliyan Walandi, ingkang wosipun 17 bab lan 59 pasal, panjenenganipun nèkeni tanpa dipunwaos malih. Prajanjèn punika lumampah wiwit nalika GRM Darajatun jumeneng nata.

Dinten Senin Pon, 18 Maret 1940, GRM Darajatun dipunjumenengaken minangka Pangéran Pati kanthi gelar Pangéran Adipati Anom Hamengku Negara Sudibya Raja Putra Narendra Mataram lan kalajengaken jumenengan nata kanthi gelar Sampéyan Dalem Ingkang Sinuwun Kanjeng Sultan Hamengku Buwana Senapati Ing Ngalaga Ngabdurahman Sayidin Panatagama Kalifatulah Kaping IX.

Ing dinten punika, panjenenganipun maosaken sesorah lan ngendikakkaken setunggal ukara ingkang dados pèmutan déning sedaya kawula ngantos wekdal punika, “Saya memang berpendidikan Barat tapi pertama-tama saya tetap orang Jawa.”

Sri Sultan Hamengku Buwana IX: Pangéran ing Salebeting Républik

Nalika Indonesia mardika ing 17 Agustus 1945 kanthi dipunbayawarakaken Proklamasi déning Soekarno kaliyan Mohamad Hatta, Sri Sultan Hamengku Buwana IX nuli damel pancasan.  Kalih dinten salajengipun proklamasi, panjenenganipun angintun télégram paring ayubagya kanggé para proklamator. Kalih minggu salajengipun, inggih punika ing surya 5 Sèptèmber 1945, panjenengan sesarengan Paku Alam VIII ngedalaken maklumat ingkang werdinipun bilih Ngayogyakarta inggih punika bagéyanipun wewengkoning Républik Indonesia.

Ngayogyakarta kanthi mekaten miturut pranatan mlebet abad modhèren, amargi sampun sanès sawijining murti piyambak, ananging sawijining bagéyaning wewengkonipun Républik Indonesia. Maklumat punika ingkang dipunsengkuyung déning sedaya kawulanipun, ing mangké kayektos kanthi sarwa lelabuhan.

Nalika negari ingkang nembé madeg punika dipunsulayani déning pamarentah koloniyal ingkang dhateng malih, panjenenganipun angaturi para pangarsaning bangsa kanggé pindhah dhateng Ngayogyakarta. Sri Sultan Hamengku Buwana IX ngandharaken bilih Ngayogyakarta sumadiya dados kitha prajan negari Republik Indonesia ingkang nembé madeg punika.

Lelabuhanipun Sri Sultan Hamengku Buwana IX tumrap républik ugi kayektos mawi panyengkuyung panjurungan. Sakdangu pemerintahan républik madeg wonten ing Ngayogyakarta, sedaya perkawis pawitan dipunpendhet saking kosagraning karaton. Pawitan punika kadosta gaji Présidèn/Wakil Présidèn, punggawaning praja, TNI dumugi béya tindakan lan papan padunungan para utusan ingkang dipunkintun dhateng ngamanca. Sri Sultan Hamengku Buwana IX boten naté ngémut-émut pinten kawitan ingkang sampun dipunwedalakěn. kanggé panjenenganipun, punika sampun dados bagéyaning lelabuhan. Tuwin, panjenenganipun paring pémutan kanggé ingkang waris boten éangan punapa malih nyuwun gantos kawitan ingkang sampun dipunaturaken dhateng républik punika.

 Warsa 1949 nalika Soekarno-Hatta kaliyan sedaya punggawa kabinèt RI kedah kondur dhateng Jakarta, Sri Sultan Hamengku Buwana IX paring pesen nalika andum slamet kanthi manah ingkang awrat, “Yogyakarta sudah tidak memiliki apa-apa lagi, silakan lanjutkan pemerintahan ini di Jakarta.” Mekaten wau Sri Sultan Hamengku Buwana IX anglampahi sabda pandita ratunipun, jumbuh kaliyan télégram ingkang dipunkintun kalih dinten saksampunipun proklamasi, bilih panjenenganipun “sanggup berdiri di belakang pimpinan Paduka Yang Mulia.”

Sujarah sampun nyathet menawi lelabuhanipun Indonésia nuju kados sakmenika mawi onjotan éwah gingsir. Ing purnaning Orde Lama, nalika Soeharto dados présidhèn, kathah negari-negari ngamanca ingkang boten pitados malih dhateng Indonésia. Boten wonten setunggal pangarsa nagri ngamanca ingkang mangertosi Soeharto. Indonesia wekdal punika saweg dipuntebihi negari sanès amargi antepan anti-asing ingkang langkung kiyat wonten purnaning mangsa Orde Lama. Wonten ing kahanan mekaten, Sri Sultan Hamengku Buwana IX kersa lelana ing negari-negari ngamanca kanggé angyektosaken para pangarsa ngamanca bilih Indonesia taksih madeg, lan panjeneganipun taksih sawijining bagéyanipun negari kasebat. Kanthi mekaten, kapitadosan ngamanca dangu-dangu saged waluya malih.

Sesarengan Républik Indonésia dados negari ingkang mardika, Sri Sultan Hamengku Buwana IX sampun paring panyengkuyung ingkang kathah. Kejawi minangka panyengkuyung kamardikan, Sri Sultan Hamengku Buwana IX kacathet minangka Menteri Negara ing Kabinèt Syahrir (2 Oktober 1946 – 27 Juni 1947) dumugi Kabinèt Hatta I (29 Januari 1948 – 4 Agustus 1949). Nalika Kabinèt Hatta II (4 Agustus 1949 – 20 Dèsèmber 1949) dumugi RIS (20 Dèsèmber 1949 – 6 Sèptèmber 1950) panjenenganipun minangka Menteri Pertahanan, ugi minangka Wakil Perdana Menteri ing éra Kabinèt Nasir (6 Sèptèmber 1950 – 27 April 1951). Panjenenganipun tasih nyengkuyung mawi manéka warni kalenggahan wonten saben wanci pamaréntahan dumugi warsa 1973 minangka Wakil Présidèn Républik Indonésia ingkang kaping kalih. Kalenggahan punika dipunlampahi dumugi surya 23 Maret 1978, nalika Sri Sultan Hamengku Buwana IX ngersakaken badhé lèngsèr saking kalěenggahan.

Kejawi anggadhahi lelabuhan ing politik, Sri Sultan Hamengku Buwana IX ugi katetepaken minangka Bapak Pramuka Indonesia. Mliginipun ing kepanduwan punika, panjenenganipun pikantuk medhali Bronze Wolf saking organisasi resmi World Scout Committee (WSC) minangka pangukuhan saking sumbangsih panjenenganipun kanggé kepanduwan sajagat.

Ing surya 2 Oktober 1988 dalu, nalika panjenenganipun tindak dhateng Amérika, Sri Sultan Hamengku Buwana IX surud ing George Washington University Medical Center. Panjenenganipun dipunsarèkaken ing Komplèks Pajimatan Imogiri kairingan sakelangkung kathah tiyang ingkang nandang dhuhkita. Ing wekdal punika, Kyai Wijayandaru, inggih satunggaling ringin kurung ingkang wonten Alun-alun Lèr, ambruk, kados ngraosaken dhuhkita ugi. 

Lumantar SK Présidèn Républik Indonésia Angka 053/TK/Tahun 1990, ing surya 30 Juli 1990, amargi lelabuhanipun panjenenganipun tumrap Negara Kesatuwan Republik Indonésia, Sri Sultan Hamengku Buwana IX dipunanugerahi gelar Pahlawan Nasiyonal.

Tilaran Dalem Sri Sultan Hamengku Buwana IX

Selokan Mataram inggih punika salah satunggaling karya ingkang langgeng saking Sri Sultan Hamengku Buwana IX. Susukan toya ingkang nyambungaken Kali Praga kaliyan Kali Opak ingkang nyigar Ngayogyakarta saking sisih kilèn dumugi sisih wétan menika paring toya ingkang mboten mandheg kanggé sawah saha patanèn ing sakkiwatengenipun. Proyek Selokan Mataram punika kasil anylametaken kathah kawula Ngayogyakarta saking program kerja paksa Jepang, utawi Romusha. Sawijining gagasan ingkang boten namung saged anggesangi kawulanipun kala semanten, ananging ugi migunani dugi wekdal punika.

Ing babagan pawiyatan, Sri Sultan Hamengku Buwana IX paring panyengkuyung tumrap hadeging Universitas Gadjah Mada. Pawiyatan luhur ingkang sampun ngasilaken tokoh nasional menapa déné internasional menika ing wiwitanipun nganggé Pagelaran lan wewangunan sanès ing lebet lan jawi bètèng kanggé srana pawiyatan. Sesarengan megaring pawiyatan luhur punika, sabagéyan wewengkon wonten Bulak Sumur dipunlowahi déning Sultan supados dipunbangun gedung utama, Balairung UGM, ingkang dipunrancang piyambak déning Présidèn Soekarno nalika semanten.

Kados déné para sultan sakdèrèngipun, Sri Sultan Hamengku Buwana IX ugi anggadhahi sumbangsih ingkang ageng ing babagan seni. Pikantuk pangaribawa saking cariyos ringgit golèk, panjenenganipun damel Beksan Golèk Ménak ingkang angukuhaken beksan gagrag Ngayogyakarta. Karya sanèsipun inggih punika Bedhaya Sapta lan Bedhaya Sanghaskara (Manten).

gusti raden mas darajatun, punika hasma pañjěněṅanipun rikala taksiḥ timuṙ. miyos hiŋ suṙya 12 hapŕil 1912, pañjěněṅanipun hiŋgiḥ punika putŕa kapiŋ saṅa sŕi sultan haměŋku buwana 8 sakiŋ gaṙwanipun hiŋkaŋ haŋka 5, raden hajěŋ kustilaḥ hutawi kañjěŋ ratu halit.

gěsaŋṅipun grm darajatun nalika taksiḥ timuṙ wontěn hiŋ sakjawiniŋ kěraton. sŕi sultan haměŋku buwana 8 nitippakěn pañjěněṅanipun ḍatěŋ kaluwaṙga walandi. wiwit nalika yuswa 4 tahun, pañjěněṅanipun dipuntitippakěn hiŋ daḷěmipun kaluwaṙga mulḍěṙ, sawijiniŋ paṅaṙsa pawiyatan nhjjs (nutŕal holan jafance yoṅěn sěkul).

kaluwaṙga mulḍěṙ pikantuk pemut supados haŋgulawěnṭaḥ grm darajatun kadosta kawula limŕaḥhipun. grm darajatun kědaḥ gěsaŋ mbawa piyambak, tanpa dipunḍerekakěn deniŋ pamoŋ. hasma sadintěn-dintěn pañjěněṅanipun těbiḥ sakiŋ kapŕiyayenniŋ kěraton. wontěn hiŋ kaluwaṙga punika, pañjěněṅanipun dipuntimbali minaŋka hěŋki (hěŋki halit).

winayanipun pañjěněṅanipun dipunlampaḥhi wontěn yogỿakaṙta, wiwit sakiŋ fŕoběl sěkul (taman kanak-kanak), lajěŋ mḷěbět herěstě yuropsě sěkul b, lan lajěŋ pinḍaḥ ḍatěŋ netŕal yuropsě lagere sěkul. saksampunipun haṅŕampuṅakěn pawiyatan ḍasaṙ, pañjěněṅanipun haṅlajěṅakěn winaya ḍatěŋ hogeṙ buṙgěṙ sěkul hiŋ sěmaraŋ lan banḍuŋ.

tiŋkatanniŋ winayanipun hb kapiŋ 10 dereŋ puṙna nalika ramanipun ṅěṙsakakěn baḍe haṅintun pañjěněṅanipun saha sawětawis sěntananipun ḍatěŋ walandi. saksampunipun haṅŕampuṅakěn jimnasiyum, pañjěněṅanipun haṅlajěṅakěn winaya wontěn hiŋ rekunifěṙsitahit hiŋ lehiḍěn. wontěn hiŋ mŕiki, pañjěněṅanipun haŋgěgulaŋ kawŕuḥ pahugěṙran pŕanataniŋ pŕaja, sinambi ḍerek klub ḍěbat hiŋkaŋ dipunpanḍegani deniŋ pŕofesoṙ sŕikě. nalika kala punika hugi, pañjěneṅanipun pitěpaṅan kaliyan putŕi juliyana hiŋkaŋ hiŋ maŋke dados ratu walandi. 

waṙsa 1939, politik doña sansaya mbotěn kantěn-kantěnan. tětěṅěṙraniŋ pŕaŋ sajagat kapiŋ kaliḥ sansaya cěṭa. sŕi sultan haměŋku buwana 8 nimbali konduṙ grm darajatun sanajan dereŋ puṙna haŋgenipun haŋgěgulaŋ kawŕuḥ. sakrawuḥhipun wontěn tanaḥ wutaḥ raḥ, pañjěněṅanipun dipunpapag piyambak kaliyan sŕi sultan haměŋku buwana 8. wontěn hiŋ pěpaŋgiḥhan punika, sŕi sultan pariŋ kěris kỿahi jaka piturun ḍatěŋ grm darajatun. kỿahi jaka piturun sajatosipun hiŋgiḥ punika sawijiniŋ pusaka kaŋge paṅeran pati, saheŋga hiŋkaŋ ñepěŋ sagěd dipunhaṅgěp minaŋka paṅeran pati. kaḷěttan sawětawis dintěn saksampunipun, sŕi sultan haměŋku buwana 8 surud.

lampaḥhipun grm darajatun haŋgenipun juměněŋ nata botěn gampil. minaŋka bageyaniŋ sujaraḥ mataram, saběn paṅeran pati hiŋkaŋ heŋgal wontěn hiŋ kasultanan yogỿakaṙta kědaḥ nekěni pŕajañjen rumiyin kaliyan walandi. sěsěpuḥhiŋ politisi walandi, ḍoktoṙ lusiyen haḍam hiŋkaŋ yuswa 60 tahun, kědaḥ ḍěbat kaliyan grm darajatun nalika sěmantěn yuswa 28 tahun. ḍěbat punika němaḥhi kahanan hiŋkaŋ hawŕat hamaṙgi sawětawis pěṙkawis hiŋ ṅanḍap:

1. grm darajatun botěn sarujuk měnawi pěpatiḥ daḷěm ṅraŋkěp dados puŋgawa koloniyal, punika supados botěn wontěn cěŋkaḥhiŋ kawigaten.
2. pañjěněṅanipun botěn sarujuk měnawi jurunipun pamŕayoga dipuntětěppakěn deniŋ walandi.
3. pañjěněṅanipun nampik měnawi pŕajurit karaton sagěd pikantuk ḍawuḥ laŋsuŋ sakiŋ walandi.

kacariyosakěn, sakdaṅunipun 4 sasi botěn ṅasilakěn pŕajañjen, grm darajatun saknalika punika maliḥ pěŋgaliḥhipun. punika hiŋkaŋ daměl kawismayan wontěn manaḥhipun sěsěpuḥ diplomat walandi kasěbat hamaṙgi pañjěněṅanipun ṅěṙsakakěn nampi sědaya husulan sakiŋ ḍoktoṙ lusiyen haḍam. hiŋ dintěn sasampunipun, pañjěněṅanipun hañariyosakěn biliḥ lampaḥ kasěbat haḍeḍasaṙ wisik hiŋkaŋ haṅatuṙri pañjěněṅanipun nekěni kemawon pŕajañjen hiŋkaŋ sampun dipunhatuṙrakěn hamaṙgi walandi botěn daṅu maliḥ baḍe mědal sakiŋ bumi mataram.

wontěn hiŋ suṙya 12 maṛět 1940, mapan hiŋ tŕatag pŕaba yěksa, pŕajañjen kaliyan walandi, hiŋkaŋ wosipun 17 bab lan 59 pasal, pañjěněṅanipun nekěni tanpa dipunwahos maliḥ. pŕajañjen punika lumampaḥ wiwit nalika grm darajatun juměněŋ nata.

dintěn sěnin pon 18 maṛět 1940, grm darajatun dipuñjuměněṅakěn minaŋka paṅeran pati kanṭi gělaṙ paṅeran hadipati hanom haměŋkuněgara sudibỿa raja putŕa narendŕa mataram lan kalajěṅakěn juměněṅan nata kanṭi gělaṙ sampeyan daḷěm hiŋkaŋ sinuwun kañjěŋ sultan haměŋku buwana senapati hiŋ ṅalaga ṅabduraḥman sayidina panatagama kalifatulaḥ kapiŋ 9.

hiŋ dintěn punika, pañjěněṅanipun mahosakěn sěsoraḥ lan ṅendikakkakěn sětuŋgal hukara hiŋkaŋ dados pemutan deniŋ sědaya kawula ṅantos wěkdal punika, saya memaŋ běṙpěnḍiḍikan barat tapi pěṙtama-tama saya tětap horaŋ jawa.

sŕi sultan haměŋku buwana 9 paṅeran hiŋ saḷěbětiŋ republik

nalika hinḍonesiyaḥ maṙdika 17 hagustus 1945 kanṭi dipunbayawarakakěn pŕoklamasi deniŋ sukaṙna kaliyan mohamad hatta, sŕi sultan haměŋku buwana 9 nuli daměl pañcassan. kaliḥ dintěn salajěṅipun pŕoklamasi, pañjěněṅanipun haṅintun telegŕam pariŋ hayubagỿa kaŋge para pŕoklamatoṙ. kaliḥ miŋgu salajěṅipun, hiŋgiḥ punika hiŋ suṙya 5 septemběṙ 1945, pañjěněṅanipun sěsaṛěṅan pakuhalam 8 ṅědalakěn maklumat hiŋkaŋ wěṙdinipun biliḥ ṅayogỿakaṙta hiŋgiḥ punika bageyanipun wěweŋkoniŋ republik hinḍonesiyaḥ.

ṅayogỿakaṙta kanṭi měkatěn mituru pŕanatan mḷěbět habad moḍeṛěn, hamaṙgi sampun sanes sawijiniŋ muṙti piyambak, hanaṅiŋ sawijiniŋ bageyaniŋ wěwěŋkonipun republik hinḍonesiyah. maklumat punika hiŋkaŋ dipunsěŋkuyuŋ deniŋ sědaya kawulanipun, hiŋ maŋke kayěktos kanṭi saṙwa ḷělabuhan.

nalika něgari hiŋkaŋ němbe maděg punika dipunsulayani deniŋ pamarentaḥ koloniyal hiŋkaŋ ḍatěŋ maliḥ, pañjěněṅanipun haṅaturi para paṅaṙsaniŋ baŋsa kaŋge pinḍaḥ ḍatěŋ ṅayogỿakaṙta. sŕi sultan haměŋku buwana 9 ṅanḍaṙrakěn biliḥ ṅayogỿakaṙta sumadỿa dados kiṭa pŕaja něgari republik hinḍonesiyaḥ hiŋkaŋ němbe maděg punika.

ḷělabuhanipun sŕi sultan haměŋku buwana 9 tumŕap republik hugi kayěktos mawi pañěŋkuyuŋ pañjuruṅan. sakdaṅu pěměrintaḥhan republik maděg wontěn hiŋ ṅayogỿakaṙta, sědaya pěṙkawis pawitan dipunpěnḍět sakiŋ kosagŕaniŋ karaton. pawitan punika kadosta gaji pŕesiḍen wakil pŕesiḍen, puŋgawaniŋ pŕaja, tni, dumugi beya tindakan lan papan padunuṅan para hutusan hiŋkaŋ dipunkintun ḍatěŋ ṅamañca. sŕi sultan haměŋku buwana 9 botěn nate ṅemut-hemut pintěn kawitan hiŋkaŋ sampun dipunwědallakěn. kaŋge pañjěněṅanipun, punika sampun dados bageyaniŋ ḷělabuhan. tuwin, pañjěněṅanipun pariŋ pemuttan kaŋge hiŋkaŋ waris botěn hetaŋan punapa maliḥ ñuwun gantos kawitan hiŋkaŋ sampun dipunhatuṙrakěn ḍatěŋ republik punika.

waṙsa 1949 nalika sukaṙna hatta kaliyan sědaya puŋgawa kabinet ri kědaḥ konduṙ ḍatěŋ jakaṙta, sŕi sultan haměŋku buwana 9 pariŋ pěsěn nalika handum slamět kanṭi manaḥ hiŋkaŋ hawŕat, yogỿakaṙta suḍaḥ tiḍak měmiliki hapa-hapa lagi, silakan lañjutkan pěměrintahan hini ḍi jakaṙta. měkatěn wahu sŕi sultan haměŋku buwana 9 haŋlampaḥhi sabda panḍita ratunipun, jumbuḥ kaliyan telegŕam hiŋkaŋ dipunkintun kaliḥ dintěn saksampunipun pŕoklamasi, biliḥ pañjěněṅanipun saŋgup běṙḍiri ḍi bělakaŋ pimpinan paduka yaṅ muliya.

sujaraḥ sampun ñaṭět měnawi ḷělabuhanipun hinḍonesiyaḥ nuju kados sakměnika mawi hoñjotan hewaḥ giŋsiṙ. hiŋ puṙnaniŋ hoṙḍe lamaḥ, nalika suhaṙta dados pŕesiḍen, kaṭaḥ něgari-něgari ṅamañca hiŋkaŋ botěn pitados maliḥ ḍatěŋ hinḍonesiyaḥ. botěn wontěn sětuŋgal paṅaṙsa nagŕi ṅamañca hiŋkaŋ maṅěṙtosi suhaṙta. hinḍonesiyaḥ wěkdal punika sawěg dipuntěbihi něgari sanes hamaṙgi hantěppan hanti hasiŋ hiŋkaŋ laŋkuŋ kiyat wontěn puṙnaniŋ maŋsa hoṙḍe lamaḥ. wontěn hiŋ kahanan měkatěn, sŕi sultan haměŋku buwana 9 kěṙsa ḷělana hiŋ něgari-něgari ṅamañca kaŋge haŋyěktosakěn para paṅaṙsa ṅamañca biliḥ hinḍonesiyaḥ taksiḥ maděg, lan pañjěněṅanipun taksiḥ sawijiniŋ bageyanipun něgari kasěbat. kanṭi měkaten, kapitadosan ṅamañca daṅu-daṅu sagěd waluya maliḥ.

sěsaṛěṅan republik hinḍonesiyaḥ dados něgari hiŋkaŋ maṙdika, sŕi sultan haměŋku buwana 9 sampun pariŋ pañěŋkuyuŋ hiŋkaŋ kaṭaḥ. kějawi minaŋka pañěŋkuyuŋ kamardikan, sŕi sultan haměŋku buwana 9 kacaṭět minaŋka měntěri něgari hiŋ kabinet ṣahriṙ (2 hoktoběṙ 1946 dumugi 27 juli 1947) dumugi kabinet hatta 1 (29 januwari 1948 dumugi 4 hagustus 1949). nalika kabinet hatta 2 (4 hagustus 1949 dumugi 20 ḍesemběṙ 1949) dumugi ris (20 ḍesemběṙ 1949 dumugi 6 septemběṙ 1950) pañjěněṅanipun minaŋka měntěri pěṙtahanan, hugi minaŋka wakil pěṙḍana měntěri hiŋ hera kabinet nasiṙ (6 septemběṙ 1950 dumugi 27 hapŕil 1951). pañjěněṅanipun tasiḥ ñeṅkuyuŋ mawi maneka waṙni kaḷěŋgahan wontěn saněn wañci pamarentahan dumugi waṙsa 1973 minaŋka wakil pŕesiḍen republik hinḍonesiyaḥ hiŋkaŋ kapiŋ kaliḥ. kaḷěŋgahan punika dipunlampahi dumugi suṙya 23 maṛět 1978, nalika sŕo sultan haměŋku buwana 9 ṅěṙsakakěn baḍe leŋseṙ sakiŋ kaḷěŋgahan.

kějawi haŋgaḍaḥhi ḷělabuhan hiŋ politik, sŕi sultan haměŋku buwana 9 hugi katětěppakěn minaŋka bapak pŕamuka hinḍonesiyaḥ. mliginipun hiŋ kěpanḍuwan punika, pañjěněṅanipun pikantuk měḍali bŕonsě wolěf sakiŋ hoṙganisasi ṛěsmi woṛěld sěkot komiti wsc minaŋka paṅukuḥhan sakiŋ sumbaŋsiḥ pañjěněṅanipun kaŋge kěpanḍuwan sajagat.

hiŋ suŕya 2 hoktoběṙ 1988 dalu, nalika pañjěněṅanipun tindak ḍatěŋ hamerika, sŕi sultan haměŋku buwana 9 surud hiŋ joṙ wasiŋtěn yunifěṙsutu meḍikěl sentěṙ. pañjěněṅanipun dipunsarekakěn hiŋ komplek pajimatan himogiri kahiriṅan sakělaŋkuŋ kaṭaḥ tiyaŋ hiŋkaŋ nandaŋ ḍuḥkita. hiŋ wěkdal punika, kỿahi wijayandaru, hiŋgiḥ setuŋgaliŋ riṅin kuruŋ hiŋkaŋ wontěn halun-halun leṙ, hambŕuk, kados ṅŕahosakěn ḍuhkita hugi.

lumantaṙ sk pŕesiḍen republik hinḍonesiyaḥ haŋka 053 tk tahun 1990, hiŋ suṙya 30 juli 1990, hamaṙgi ḷěḷabuhanipun pañjěněṅanipun tumŕap něgari kěsatuwan republik hinḍonesiyaḥ, sŕi sultan haměŋku buwana 9 dipunhanugěrahi gělaṙ paḥlawan nasiyonal.

tilaran daḷěm sŕi sultan haměŋku buwana 9

sělokan mataram hiŋgiḥ punika salaḥ satuŋgaliŋ kaṙya hiŋkaŋ laŋgěŋ sakiŋ sŕi sultan haměŋku buwana 9. susukan toya hiŋkaŋ ñambuŋṅakěn kali pŕaga kaliyan kali hopak hiŋkaŋ ñigaṙ ṅayogỿakaṙta sakiŋ sisiḥ kilen dumugi sisiḥ wetan měnika pariŋ toya hiŋkaŋ mbotěn manḍěg kaŋge sawaḥ saha patanen hiŋ sakkiwatěṅěnipun. pŕoyek sělokan mataram punika kasil hañlamětakěn kaṭaḥ kawula ṅayogỿakaṙta sakiŋ pŕogŕam kěṙja paksa jěpaŋ, hutawi romusaḥ. sawijiŋ gagasan hiŋkaŋ botěn namuŋ sagěd haŋgěsaṅi kawulanipun kala sěmantěn, hanaṅiṅ hugi migunani dugi wěkdal punika.

hiŋ babagan pawiyatan, sṙi sultan haměŋku buwana 9 pariŋ pañěŋkuyuŋ tumŕap haděggiŋ hunifěṙsitas gajaḥ mada. pawiyatan luhuṙ hiŋkaŋ sampun ṅasilakěn tokoḥ nasiyonal menapa dene hintěṙnasiyonal měnika hiŋ wiwitanipun ṅaŋge pagělaran lan wěwaṅunan sanes hiŋ ḷěbět lan jawi beteŋ kaŋge sŕana pawiyatan. sěsaṛěṅan měgariŋ pawiyatan luhuṙ punika, sabageyan wěwěŋkon wontěn bulaksumuṙ dipunlowaḥhi deniŋ sultan supados dipunbaṅun gěḍuŋ hutamaḥ, balahiruŋ ugm, hiŋkaŋ dipunrañcaŋ piyambak deniŋ pŕesiḍen sukaṙna nalika sěmantěn.

kadosdene para sultan sakdereṅipun, sŕi sultan haměŋku buwana 9 hugi haŋgaḍaḥhi sumbaŋsiḥ hiŋkaŋ hagěŋ hiŋ babagan sěni. pikantuk paṅaribawa sakiŋ cariyos riŋgit golek, pañjěněṅanipun daměl běksan golek menak hiŋkaŋ haṅukuḥhakěn běksan gagŕag ṅayogỿakaṙta. kaṙya sanesipu hiŋgiḥ punika běḍaya sapta lan běḍaya saŋhaskara (manten).